هنر درمانی روی کودکان استثنائی:
کاربرد هنردرمانی به ویژه روی کودکان استثنائی، مارا واداشت تا به جستجو و کنجکاوی در این زمینه بپردازیم. هنر درمانی جنبه های مختلفی دارد: موسیقی درمانی، نقاشی درمانی، دراماتراپی، قصه درمانی، شعر درمانی و … که دراینجا به تمام جنبه های هنر درمانی نپرداخته ایم، بلکه تنها روی شاخه هایی از آن که احتمال می رفت قابل فهم تر و کاربردی تر باشد، کار نموده و مطالبی بسیار مختصر گرد آورده ایم. هنر، مفهوم وسیع و پر رمز و رازی دارد.
جنبه ای از تعریف هنر، آسمانی و ذهنی است مانند احساسات و افکار خوب داشتن، عاشق بودن و … و جنبه ای از آن نِیز عینی و قابل لمس است مانند: مهارت در ساختن چیزی، شعر خوبی نوشتن، صدای دلنوازی داشتن، و … اما مهم تر آنکه از طریق زبان هنر می توان دیگران را درک کرد. هنر درمانی به عنوان ابزاری برای روان درمانی، در واقع تلاشی سازمان یافته جهت کمک به افراد است تا ارتباط سازگارانه بهتری بین خود و جهان بیرون پیدا کنند.
متخصصین امر برای تعیین اهداف و همچنین اصول آموزش و پرورش، منابع فراوانی را برشمرده اند، مهمترین این منابع عبارتند از:
- یادگیرندگان و نیازهای آنان
- تغییرات و نیازهای جامعه
- اصحاب علم و نویسندگان کتابهای درسی
علی شریعتمداری در کتاب جامعه، تعلیم و تربیت اهداف اموزش و پرورش در جمهوری اسلامی ایران را در هفت گروه ذکر می کند:
- هدفهای ایمانی و اخلاقی
- هدفهای فرهنگی
- هدفهای خانوادگی
- هدفهای اجتماعی
- هدف سیاسی
- هدفهای دفاعی و نظامی
- هدفهای اقتصادی
این اهداف را نیز با تغییراتی جزئی می توان برای آموزش و پرورش استثنائی به کار برد. با این تفاوت که در نظام آموزش و پرورش استثنائی روی حداکثر استقلال اجتماعی و اقتصادی کودک استثنائی تأکید می گردد. اما سایر اهداف نیز در جای خود هر یک داری اهمیت خواهند بود.
اصول و اهداف آموزشی:
هدف از آموزش استثنایی تعلیم و تربیت کودکان ۴ تا ۱۸ ساله ای است که به دلیل شرایط خاص جسمی، روحی، روانی، اجتماعی و بهداشتی شان نمی توانند از نظام آموزش عادی بهره برند. یکی از اصول اساسی آموزش استثنایی این است که افرادی که نیاز به آموزش استثنایی دارند تا حد امکان از محیط اجتماعی و طبیعی شان جدا نگردند. از این رو، اقداماتی انجام شده تا این کودکان در مدارس عادی تعلیم ببینند یا به عکس در مدارس عادی امکانات آموزش استثنایی برای چنین کودکانی فراهم آید تا این کودکان بتوانند در کنار همسالان خود از فرصتهای آموزشی و اجتماعی فراهم شده بهره گیرند.