زعفران:

زعفران از جمله محصولاتی است که کاشت آن از گذشته دور در مناطق جنوبی خراسان معمول بوده است و در بین گیاهان ایران مناسب ترین زراعت کشت متراکم (Antensive) برای نقاط محروم ودور افتاده کشور است چرا که اغلب مناطق زعفران کاری کشور در فاصله دوری از مرکز واقع شده و فاقد استعداد های صنعتی و امکانات تولیدی دیگر می باشند و چون در محدودیت شدید و ادواری آب کشاورزی نیز به سر می برد. در سال ۷۹-۷۸ نیز سطح کشت زعفران ۴۱۳۲۵ هکتار گزارش شده بود.

که با توجه به معضل خشکسالی ۵/۱۲۵تن محصول تولید شده است که از این مقدار تولید حدود ۱۱۰تن آن به ارزش تقریبی ۴۰میلیون دلار به خارج از کشور صادر شده است. به رغم سهم ایران در تولید و صادرات زعفران، کشور ما نقشی در تجارت بین المللی آن ندارد و حاکمیت بازار زعفران دنیا فعلا در دست اسپانیا است و این کشور تا این اواخر محصول ایران را به نازل ترین قیمت خریده و آن را در بسته بندی های خود به نام اسپانیا به بازارهای جهانی عرضه نموده است.

۱- دانستنی های عمومی:

۱- ۱ تاریخچه کشت و گسترش زعفران در ایران:

زعفران از گیاهان بومی فلات ایران است کشت این گیاه از گذشته بسیار دور، در بسیاری از مناطق مرکزی ایران متداول بوده است در زمان فتح ایران توسط اعراب ایرانی ها به زعفران ”لارکیماس ” می گفتند سپس با گسترش فرهنگ عربی در گویش فارسی، این واژه به ” الزعفران ” و پس از آن به زعفران تغییر نام داد کشت زعفران توسط اعراب در قرن دهم میلادی در اسپانیا رواج یافت و در پی آن در قرن هجدهم میلادی کشت آن در انگلستان در ناحیه ای به نام Walden گسترده شد که امروزه این محل به نام Saffron Walden معروف است کشت زعفران در حال حاضر در ایران در مناطق خراسان جنوبی، کرمان، استان مرکزی، یزد و به ویژه اصطهبانات فارس منحصر گردیده است.

۱-۲ مشخصات گیاهان و پراکنش آن:

زعفران Saffron گیاهی است از تیره زنبقیان Iridaceae از جنس کروکس Crocus که پراکندگی آن از پرتقال و مراکش در غرب اسپانیا گرفته تا قرقیزستان و ایالت سین کیانگ چین ادامه می یابد. کروکس ها گیاهانی هستند دائمی، علفی، زینتی، کوتاه که در اوایل پائیز یا در اوایل بهار گل می‌دهند. کروکس دارای ساقه زیر زمینی مدور، سخت، گوشتدار و تو پر بوده که پوسته فیبری قهوه ای رنگی آن را احاطه نموده است. ساقه زیر زمینی زعفران را در اصطلاح کشاورزان پیاز و در گیاه شناسی به آن بنه یا کرم Corm می گویند. پوشش فیبری روی بنه ها یا کرم ها بر اساس نوع بافت در کروکس ها مختلف و متفاوت است که این خود موجب تشخیص کروکس ها از یکدیگر می گردد.

انواع پوشش ها در زعفران ها به شرح زیرند:

1. مشبک Reticulated Fibres
2. حلقوی Annulated Fibres
3. غشایی (با الیاف موازی) Memberanous Fibres
4. در هم بافته Interwoven Fibres

توجه : فایل فوق از سه فایل مجزا ۲۴  ، ۵۸ و ۱۰۲ صفحه ای تشکیل شده است.