سیاست گسترش ناتو به شرق و تاثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران:

ناتو پس از فروپاشی شوروی و پس از جنگ سرد نه تنها دچار فروپاشی نگردید،‌ بلکه قدرتمند شده و از لحاظ مأموریتی و جغرافیایی گسترش یافت. ناتو و اختصاصاً آمریکا به عنوان تنها ابرقدرت باقی مانده در پی آن بودند که از اتفاقاتی چون حادثه ۱۱ سپتامبر، نهایت بهره را ببرند و با دستاویز قرار دادن تهدیدات امنیتی و تلاش برای خنثی نمودن تهدیدات وارد عمل شوند. اولویت های اولیه ی آمریکا مقابله با پیامدهای منفی و تنش های احتمالی پس از پایان جنگ سرد بود اما سیاست ایالات متحده در دوران ریاست جمهوری بیل کلینتون تحت تأثیر برخی عوامل قرار گرفت که به تدریج بحث گسترش را به یک ضرورت مطلق مبدل کرد.

حادثه ۱۱ سپتامبر موجب شد تا تروریسم به عنوان مهمترین و کارآمدترین ابزار مداخله جویی در نظام نابسامان جهانی و در راستای تجدید و احیای هژمونی ایالات متحده و به تعبیری نهادینه کردن یک جانبه گرایی این کشور مورد استفاده قرار گیرد. ماهیت تهدیدات امنیتی، منجر به آن گردید که کارگزاران ناتو، علاوه بر تأمین ثبات و امنیت حوزه ی اروپا ـ آتلانتیک،‌ تأمین امنیت و ثبات حوزه های جغرافیایی همجوار را نیز در دستور کار اتحادیه قرار دهند از جمله موارد مخل امنیت بحران های منطقه ای،‌ بی ثباتی های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، تکثیر سلاح های کشتار جمعی،‌ تروریسم، جرائم سازمان یافته و … می باشد.

در این بین،‌ منطقه اوراسیا از مناطق محوری و اصلی جهان است. منطقه مزبور بیش از هفتاد درصد انرژی جهان را درخود جای داده است. علاوه بر منابع استراتژیک منطقه اوراسیا از گذشته ی دور به دلیل اولویت ژئولیتیک آن به عنوان هارتلند مدنظر بوده است. اوراسیا به لحاظ کنترل قطب های قدرت چون روسیه، چین،‌ هند و … و بازار فروش محصولات غربی برای ناتو با محوریت آمریکا دارای ارزش زیادی است. به لحاظ آنچه ذکر گردید. ناتو با طرح موضوع امنیت و مشخصاً تروریسم که کشورهای جهان را تهدید می کند وارد عمل گردید طرح امنیت با موضوع گسترش ناتو جلوه ی عملی یافت. ناتو در پی تسخیر مناطق استراتژیک می باشند به بهانه های مختلف است.

ناتو و نومحافظه کاران آمریکا با طرح مسائلی چون ترویج دموکراسی، طرح خاورمیانه بزرگ،‌ تغییر رژیم ها در چارچوب انقلاب های مخملی کوشش می کند بر منطقه سلطه ی کامل یابند. در تحقیق پیش رو درصدد برآمد که حرکت گسترش ناتو به شرق و تأثیرات سیاست یاد شده بر امنیت ملی ج.ا.ا را بررسی نماید. روش تحقیق با استمداد از نظریه امنیت تعاونی است. این نظریه در چهارمین حلقه خود یعنی ترویج ثبات در کشورهای مجاور قلمرو ناتو می باشد. در این بین مدیریت بحران به ابزارهای عملیاتی ناتو برای ترویج ثبات در خارج از حوزه سنتی ناتو مبدل گشتند.

حضور نیروهای ناتو در اطراف مرزهای ج.ا.ایران منجمله در:

• افغانستان،
• عراق
• آسیای مرکزی
• قفقاز
• منطقه خلیج فارس
• عضویت ترکیه در ناتو
• تقاضای عضویت روسیه در ناتو

هم مرز شدن این اتحادیه را با مرزهای کشورمان به بار آورده است که نهایتاً سیاست گسترش ناتو بی شک تأثیرات مستقیم امنیتی بر امنیت ملی ج.ا.ایران وارد کرده است.

افزایش تاثیر لابی های صهیونیستی در اتخاذ سیاست های آمریکا:

یکی دیگر از تأثیرات حادثه ۱۱ سپتامبر بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران افزایش تأثیر لابی های صهیونیستی در اتخاذ سیاست آمریکا علیه ایران با استفاده از جو به وجود آمده می باشد. پس از حملات تروریستی یازدهم سپتامبر و حمله آمریکا به افغانستان و عراق، منافع حیاتی آمریکا در منطقه با تأکید بر مسأله نفت، ثبات متحدان آمریکا در منطقه، امنیت و رفاه اسرائیل در برقراری صلح اعراب و اسرائیل تعیین و مشخص می شود. با توجه به مخالفت سرسختانه ایران درباره صلح اعراب و اسرائیل و موضع گیری یهودیان در سیاست خارجی آمریکا، یهودیان درصدد بر آمدند تا از این فرصت طلایی برای مهار ایران استفاده کنند.

و از آنجا که فرصت های استراتژیک منطقه برای حل مناقشه اعراب و اسرائیل از یک سو و تمایلات سنتی جمهوری خواهان و دموکرات ها در جنایت از اسرائیل از سوی دیگر سبب شد تا ضمن ورود نخبگان اسرائیلی در دستگاه اجرایی و سیاست گذاری دولت کیلینتون و جورج بوش، لابی اسرائیل نیز به دلیل تغییر شرایط از تحرک درخور توجهی برخوردار شود و این نفوذ حداکثر استفاده برای مقابله با ایران به عنوان پر نفوذ ترین و سرسخت ترین جریان تأثیر گذار بر سیاست خارجی آمریکا علیه ایران استفاده نمایند و این خطری برای امنیت ملی ایران به حساب می آید.

در پایان این بخش می توان گفت که حضور نظامی آمریکا در منطقه پیامد های امنیتی زیر را برای ما ایجاد نموده است:

• ناامنی در مرز ها با توجه به حضور گروه های مخالف ایران، نزدیک تر شدن رژیم صهیونیستی به مرز های امنیتی ایران و …
• تکمیل حلقه قدرت آمریکا ـ اسرائیل ـ ترکیه در منطقه و تهدیدی علیه ایران
• تبدیل سیاست مهار دو جانبه آمریکا به مهار یک جانبه ایران
• افزایش حضور نظامی آمریکا و سایر کشورهایی که متحد استراتژیک آمریکا به شمار می آیند در منطقه خلیج فارس
• افزایش فشار های بین المللی بر ایران مبنی بر دست داشتن در تشکیل حکومت جدید در عراق و بی ثباتی در غرب ایران