نورگیر چیست؟
در طراحی ساختمان باید سعی شود که نور و تهویه فضاهای داخلی ساختمان مستقیما از طریق پنجره هایی که با فضاهای باز و بزرگ مانند حیاط و کوچه و خیابان مربوطند، تأمین شود. اما بسیاری از مواقع امکان چنین عملی وجود ندارد و به اجبار برای فضاهای میانی ساختمان باید از سقف نورگیر نور گرفت. گاه برای رساندن نور به زیرزمین، نورگیرهایی می سازند که همسطح کف محوطه هستند. ابعاد نورگیرها بستگی به محل و مقدار نور مورد لزوم دارند. نورگیر از جمله عناصری در معماری محسوب می گردند که وظیفه انها انتقال نور از سطح افقی یا شیبدار بام به فضاهای زیرین ان می باشد که امکان نورگیری از جداره دیوارهای اطراف خود به طور مستقیم را نداشته و یا الزام خاصی باعث نورگیری از سقف را می نماید.
نورگیرها از جمله قسمت هایی هستد که در بعضی ساختمان ها با توجه به شرایط ساختمانی آنها و در ساخت انواع گلخانه ها و فضاهای شیشه ای کاربرد گسترده ای دارد. از جمله قدیمی ترین نوع استفاده از نورگیر در سقفها را میتوان به شبستان کنار محراب الجاتیو در مسجد جامع اصفهان اشاره نمود که در ان از سنگهای مرمر شفاف به منظور انتقال روشنایی طبیعی از سقف شبستان به فضای زیر ان استفاده شده است که علاوه بر برقراری روشنایی باعث ایجاد حس روحانی خاص در فضای شبستان شده است. ویا نورگیرهایی که در سقف اب انبارهای قدیمی مناطق کویری کشور استفاده شده که علاوه بر ایجاد کوران هوا و تا حدودی تابش نور مانع فساد اب موجود در داخل اب انبارها شده است .
نور طبیعی در معماری ساختمان:
هر چند که خورشید برای ایجاد روشنایی طبیعی در یک ساختمان مورد نیاز است اما از آنجا که این نور سرانجام به حرارت تبدیل می شود، باید میزان تابش مورد نیاز برای هر ساختمان با توجه به نوع ساختمان و شرایط اقلیمی آن تامین شود چون اهمیت تابش آفتاب به نوع اقلیم منطقه و فصول مختلف سال بستگی دارد. در شرایط سرد حداکثر انرژی خورشیدی مورد نیاز بوده و ساختمان باید در جهتی قرار گیرد که بیشترین تابش آفتاب را دریافت نماید. برعکس وقتی هوا گرم است جهت ساختمان باید به نحوی باشد که شدت آفتاب در دیواره های آن به حداقل رسیده و نیز امکان نفوذ مستقیم اشعه خورشید به فضاهای داخل وجود نداشته باشد به همین دلیل نحوه نورپردازی بنا در اقلیم های مختلف مثل گرم و خشک و حاشیه کویر و اقلیم گرم و مرطوب و سردسیر با هم متفاوت است و هر کدام در این مناطق بر حسب اقلیم خاص خود نحوه ی نورگیری و نورپردازی خاصی را می طلبد.
نورگیرهای بام:
نفوذ مفید نور طبیعی از طریق پنجره های موجود در دیوار ساختمانها بسته به ارتفاع سر پنجره از سطح کف از ۶ تا ۹ متفاوت است. بنابراین روشن است که در داخل ساختمانی با پهنا یا طول بیش از ۱۲ تا ۱۸ متر بخشهایی وجود دارد که در آنها درجه مفیدی از نور طبیعی روز از طریق پنجره های موجود در دیوارها نفوذ نمی کند. در روش سنتی برای فراهم ساختن نور طبیعی روز در سطح کار داخل ساختمانهای یک طبقه بزرگ از نورگیرهای ساخته شده در شیب بامها یا نورگیرهای برجسته بامهای تخت استفاده می شود. برای این منظور معمولاً یک سوم میانی هر شیب از بام شیبدار متقارن و تمامی سمت شمالی بامهای شمال نور با نورگیر پوشانده می شد و در حدود یک سوم از مساحت بام تخت نیز نورگیرهای برجسته ایجاد می گردید.
نفوذ نور طبیعی از طریق نورگیرها روشنایی طبیعی کافی در سطح کارخانجات و کارگاهها برای فعالیتهای دستی رومیزی فراهم ساخت . با افزایش قابل توجه فرآیندهای اتوماتیک ساخت که مستقل از کنترل عملیات دستی رومیزی بود، ایجاد نور طبیعی روز از طریق بامها اغلب غیر مطلوب بود، زیرا نور طبیعی و سایه های ایجاد شده توسط دستگاه های متحرک و سنگین بالاسری پیوسته در تغییر بود و بدین ترتیب روشنایی مصنوعی به امری متداول در بسیاری از کارگاهها و کارخانجات جدید تبدیل شد. مزیت اقتصادی و آسایش حاصل از روشنایی طبیعی نورگیرهای بام با نقاط ضعفی همچون عایق بندی ضعیف صوتی- حرارتی، ناراحتی ناشی از زنندگی نور خورشید، گرمای حاصل از تابش آفتاب و خطر آتش سوزی مواد مورد استفاده نورگیرها متوازن می شود.
وظیفه اولیه نورگیرهای بام عبارت است از:
- امکان پذیر ساختن ورود نور طبیعی روز
- مشخصات عملکردی نورگیرهای بام به عنوان بخشی از بام عبارتند از:
- مقاومت و استحکام
- دور نگاه داشتن باد و باران
- عایق بندی حرارتی
- عایق بندی صوتی
- آتشپادی و ایمنی از آتش.
- نور طبیعی روز
وظیفه اولیه نورگیرهای بام امکان پذیر ساختن ورود نور طبیعی کافی با حداقل اختلاف روشنایی و بدون منظره مستقیم بسیار وسیع آسمان یا نفوذ مستقیم نور خورشید است.
لیست مطالب داخل پاورپوینت اول (۲۷ اسلاید) :
- نور طبیعی در معماری ساختمان
- نورگیر چیست؟
- اجرای نورگیر
- نورگیر زیرزمینی
- نورگیر های راه دور
- نورگیر سقف
- انواع نورگیر
- نورگیر ثابت
- نورگیر تهویه ای
- نورگیر لوله ای
- نورگیر اختصاصی
- نورگیر هرمی
- نورگیر پلیمری محدب
- نورگیر طاقی
- منبع
لیست مطالب داخل پاورپوینت دوم (۳۳ اسلاید) :
- مقدمه
- نورگیر شبستان کنار محراب الجاتیو
- انواع نورگیرها
- مصالح مصرفی
- مهمترین مشکلات ساخت نورگیرها
- ضوابط نورگیری و پاسیو یا حیاط خلوت
- نحوه محاسبه نورگیرها
- بررسی نمونه
- نمونه جزئیات نورگیرها
لیست مطالب داخل پاورپوینت سوم (۵۲ اسلاید) :
- نورگیرهای بام
- مشخصات عملکردی
- وظیفه اولیه نورگیرهای بام
- مساحت نورگیرهای انتخابی
- ضریب نور طبیعی
- کارکرد پنجره
- ۱-ارتباط فضایی:
- ۲- گردش نور در فضا
- ۳- تهویه
- زیبایی نما
- اصول تهویه
- تعداد لنگه های پنجره
- پنجره های یک لنگه
- پنجره های سه لنگه
- پنجره های چهارلنگه
- پنجره های لولایی سنتی
- چهارچوب های پنجره:
- پنجره های لولایی فولادی
- نصب شیشه :
- نصب شیشه بدون استفاده از زهوار:
- نصب شیشه با زهوار:
- تامین کاردهی پنجره ها برای مدت زمان طولانی :
- تعمیر و تعویض
- تعیین مساحت نورگیرها با استفاده از حداقل ضریب نور طبیعی :
- استفاده از ضریب متوسط نور طبیعی به جای حداقل ضریب نور طبیعی
- توصیه های DD73 سال ۱۹۸۲ در مورد ضرایب متوسط نور طبیعی و حداقل نسبتهای یکنواختی نور طبیعی در مکانهای کار
- زنندگی نور خورشید، ناراحتی و ناتوانی
- مقاومت و استحکام نورگیرهای بام :
- دور نگه داشتن باد و باران
- عایق بندی حرارتی نورگیرهای بام :
- عایق بندی صوتی نورگیرهای بام :
- آتشپادی و ایمنی در برابر آتش نورگیرهای بام :
- مواد مورد استفاده نورگیرهای بام
- شیشه
- انواع شیشه های مورد استفاده نورگیرهای بام
- ورقهای پلاستیکی پروفیلی، اسفنجی و تخت
- مواد پلاستیکی مورد استفاده ورقهای تخت نورگیرهای بام
- پلی کربنات – PC
- آکریلیک- پلی متیل متاکریلات- PMMA :
- نورگیر بامهای تخت و کم شیب
- نورگیر گنبدی
- نورگیر هرمی