امام صادق علیه السلام:
کوفه باغی از باغ های بهشت است [بحار الانوار ج ۱۰۰ ص ۴۰۵].
موقعیت جغرافیایی:
- این شهر را به جهت اجتماع مردم در آن کوفه نامیده اند .
- کوفه پایتخت دوران خلافت امام علی علیه السلام در هشت کیلومتری شرق نجف اشرف قرار دارد .
- به خاطر نزدیکی به فرات و جاری بودن یکی از شاخه های فرات در شرق آن ، زمین های اطراف شهر حاصل خیز است .
- بنای کوفه چندماه پس از بصره به دست سعدبن ابی وقاص صورت گرفت.
علت بنا:
کوفه قبل از اسلام منطقه مسکونی نبوده است. سعد پس از فتح عراق و غلبه بر ایرانیان در مداین فرود آمد، چندین تن را به مدینه فرستاد تا مژده فتح را به عمر بدهند، عمر فرستادگان سعد را رنگ و رو پریده دید و از ایشان سبب تغییر حال پرسید گفتند : « بدی آب و هوای شهرها رنگ ما را دگرگون ساخته». عمر دستور داد سرزمینی را برای اقامت مسلمانان در نظر بگیرند که با مزاج آنها سازگار باشد. سعد سرزمینی را در کنار فرات و در نزدیکی حیره انتخاب کرد.
کوفه نزد شیعیان مقامی ارجمند دارد زیرا حضرت علی علیه السلام آن جا را مرکز خلافت خود قرار داد. با استناد به برخی از روایت های ایرانی کوفه را هوشنگ پیشداری از پادشاهان افسانه ای ایران باستان آن را ساخت وبعد آن را تجدید بنا کرد. مردم کوفه یا مزاج رنگارنگ، عهد شکنی، پیمان شکنی، سست عنصری و جهالت در عصر امام علی علیه السلام و بی وفایی به عهد خود به هنگام قیام امام حسین علیه السلام در تاریخ خویش کارنامه ای درخشان از خویش بر جای نگذاشته اند.
حاکمان:
- اولین حاکم آن سعد بن ابی وقاص بود.
- پس از آن، عماربن یاسر
- بعد از آن ابوموسی اشعری والی این شهربود.
- در ۳۶ ق، پس از جنگ جمل و شکست ناکثین امام علی علیه السلام پایتخت را ازمدینه به کوفه انتقال داد.
- کوفه بعد از صلح امام حسن، برای همیشه از پایتختی افتاد.