حَیاء، از صفات نیک و فضایل اخلاقی به معنای شرم کردن از ارتکاب زشتی ها. حیاء حالتی نفسانی است که موجب متانت و وقار و خودداری از انجام رفتار ناپسند می‌گردد. در روایات شیعه، حیا کلید خوبی ها، سبب پاکدامنی و مانع کارهای زشت قلمداد شده و عقل و ایمان از اسباب آن برشمرده شده‌اند. همچنین به مواردی از حیای ناپسند همچون حیا ورزیدن از تحصیل علم، شرم از کسب درآمد حلال، خدمت به مهمان، احترام به پدر و مادر و نیز طلب حقوق خود اشاره شده است.
تفاوت حیا با شرم: برخی واژه حیا با خجالت و شرم را مترادف یکدیگر می‌دانند، در صورتی که خجالت و شرم حالتی است که معمولاً بعد از انجام یک کار ناپسند در انسان پدید می‌آید اما حیا حالتی است که انسان را از انجام کار ناپسند بازمی دارد.