اقلیم گرم و خشک:
عوامل مهمی چون گرما و سرما، و موارد دیگری مانند برف و باران، باد و خورشید و دما و غیره نقش مهمی در زندگی انسان دارند. توجه به این خصوصیات اقلیمی در هر نقطه از جهان هم به لحاظ زیبایی شناسی و هم آسایش درونی و کاهش مصرف انرژی به ما در طراحی ساختمان کمک می‌کند. به طور کلی اقلیم عبارت است از تأثیر عوامل جوی یک محیط که خصوصیت جغرافیایی یک منطقه را مشخص می‌کند. اقلیم شناسی آب و هوا را شناسایی و تبیین می‌کند. اقلیم شناسی آب و هوا را شناسایی و تنظیم می‌کند.
دشت های فلات که بخش عمده ای از مساحت کشور ما محسوب می شوند، عمدتاً در نواحی مرکزی و شرقی مملکت قرار دارند. دو منطقه دشت کویر و کویر لوت، در مرکز ایران واقع شده اند که به طور کلی لم یزرع و یا با بارندگی بسیار اندک می باشند. این دو کویر، قریب یک هفتم مساحت ایران را شامل می شوند. نواحی حاشیه کویری و کوهپایه ای، دارای آب و هوای معتدل تر با بارندگی بیشتر می باشند؛ ولی به هر تقدیر، اقلیم این نواحی نیز گرم و خشک است.
خصوصیات کلی شرایط اقلیمی دشت های فلات به قرار زیر است:
- آب و هوای گرم وخشک در تابستان و سرد و خشک در زمستان
- بارندگی بسیار اندک
- رطوبت هوای بسیار کم
- پوشش بسیار کم گیاهی
- اختلاف زیاد درجه حرارت بین شب و روز
- در نواحی کویری و حاشیه کویری، باد های توام با گرد و غبار به دلیل رطوبت کم و دوری از دریا، اختلاف درجه حرارت هوا در طی شبانه روز، زیاد است. به تغییرات روزانه حرارت که در ستون نوسان روزانه دما در جدول ۱ برای شهر های مناطق گرم و خشک آمده، توجه کنید.
باید اضافه نمود که کمبود آب جهت کشاورزی و مصرف روزانه اهالی، به علاوه، باد های شدید کویری که با شدت، شن و خاک کویر را در سطح مناطق زیستی پخش می کنند، محیط چندان مطلوبی را جهت سکونت انسان، ایجاد نمی کند. همچنین در منطقه، درخت و در نتیجه چوب کمیاب است و نمی توان به راحتی سقف و سرپناه ایجاد نمود، ولی با توجه به مشکلات اقلیمی فوق، معماری سنتی ما در اثر تجربه چند هزار ساله، راه حل های منطقی ای برای یک زندگی دلپذیر در این مناطق فراهم نموده است.