مَحرَم اصطلاحی در فقه اسلامی است که شامل گروهی از خویشاوندان نزدیک میشود که ازدواج با آنها حرام است.
محارم به سه گروه تقسیم میشود:
- محارم نَسَبی: (شامل؛ مادر/پدر و اجداد، فرزندان و نوادگان، خواهر/برادر، فرزندان خواهر/برادر) که از زمان تولد رابطه محرمیت با آنها برقرار است.
- محارم سببی: که بر اثر ازدواج ایجاد میشوند (شامل؛ مادر/پدر ِ همسر، فرزند/نوه ِ همسر، همسر ِ فرزند، همسر ِ پدر/مادر ).
- محارم رضاعی: (که مشابه محارم نسبی است) تقسیم میشوند.
رابطه محرمیت،در تمامی موارد همیشگی است یعنی ازدواج با مادر زن تا همیشه حرام خواهد بود حتی در صورت جدایی از همسر یا مرگ او. اما در مورد خواهرزن/شوهر خواهر محرمیت در صورت پایان رابطه زوجیت دست دادن ، یا بوس کردن با نامحرم مطلقاً ممنوع است (بوس کردن حرام است). از نظر مراجع، برای گفتگوی زن و مرد نامحرم، فرقی بین گفت و گوی مستقیم و از راه دور وجود ندارد و هیچ تفاوتی در حکم نمی کند و در هر دو مورد، اگر با قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد، اشکال دارد.
محارم نسبی(خونی): خویشاوندی نسبی عبارت است از خویشاوندی که از تولد یکی از دیگری حاصل شود یا دو نفر که از یک منشا به وجود آمده باشند.
محارم مرد ـ ازدواج مرد با این افراد حرام است:
- مادر، مادربزرگ مادری و پدری، به بالا
- دختر، نوههای دختری و پسری به پایین
- خواهر
- دختر برادر و خواهر، و نوادگان آنها
- عمه و خاله، و عمهها و خالههای پدر و مادر، و عمه و خالهٔ اجداد
محارم زن ـ ازدواج زن با این افراد حرام است:
- پدر، پدربزرگ پدری و مادری، به بالا
- پسر، نوه، نتیجه، نبیره و …
- برادر
- پسر خواهر و پسر برادر، و فرزندان و نوادگان آنها