تعریف اولیه سبزی:
گیاهان علفی هستند که قسمتهای مختلف آن مانند:
- برگ
- غنچه
- ساقه
- ریشه
- غده
- پیاز
- گل
- میوه
- دانه به صورت خام، پخته، خشک شده، پودر شده، یخ زده و یا کنسرو شده
به مصرف تغذیه انسان میرسد. تعریف کاملی نیست زیرا برخی از سبزی ها به صورت خشبی هستند ولی به عنوان سبزی محسوب میشوند.
تعریف کامل سبزی:
به کلیه محصولات باغی و کشاورزی (غیر از محصولات درختی و غلهای) اطلاق میگردد که برگ،ساقه، ریشه، جوانه، غده، پیاز، ساقه زیر زمینی، گل، میوه، دانه و یا قارچ آنها به طور کامل و مستقیم و بدون تغییر و تبدیل، قسمت اعظم مواد درونی آن به صورت پخته، خشک، کنسروی، یخزده و یا به صورت فراوردههای دیگر به مصرف تغذیه انسان برسد … .
- چغندر قند یک سبزی نیست
- دانههای روغنی سبزی نیستند
- علت: تغییر و تبدیل بخش اعظم آنها در کارخانههای صنایع غذایی
تعریف سبزیکاری:
- تولید انواع سبزی در باغات و گلخانهها به منظور تغذیه و بهرهبرداری از قسمتهای مختلف آن.
- تعداد سبزیهای دنیا: بیش از ۱۰۰۰ نوع سبزی خوراکی، فقط ۱۰۰ نوع سبزی در آمریکا گزارش شده است.
- مرکز پیدایش سبزیها: نشاندهنده شرایط آب و هوایی مورد نیاز گیاه و نیز وجود تنوع ارقام و گونهها در آن منطقه است.
جدول مراکز پیدایش تعدادی از سبزیها:
مراکز پیدایش | گونه سبزی |
چین مرکزی – غرب چین | یام چینی، ترب و تربچه، کلم چینی، خیار، پیازچه |
هندوستان – مالزی مرکزی | بادمجان، تارو، یام |
آسیای مرکزی (پنجاب، کشمیر، افغانستان) | نخودفرنگی، باقلا سبز، خردل، پیاز، سیر، اسفناج، هویج |
خاور نزدیک (آسیای صغیر، ایران) | طالبی |
مناطق مدیترانهای | چغندر برگی و لبویی، کلم پیچ، کلم گل، کلم بروکلی، کلم بروکسل (کلم تکمه)، شلغم، نخود فرنگی، کاهو، نوعی ترب، مارچوبه، شیکوره، ریواس، قارچ ، ترهفرنگی، آرتیشو |
حبشه | هندوانه، بامیه، ترتیزک |
مکزیک و آمریکای مرکزی | ذرت شیرین، لوبیا سبز، لوبیا لیما (آمریکایی)، کدو خورشتی، فلفل سبز، سیبزمینی شیرین |
آمریکای جنوبی | سیب زمینی، گوجهفرنگی، کدوتنبل، کدو مسمایی |