اچ اس ئی (HSE) از سه کلمه بهداشت Health، ایمنی Safety و محیط زیست Environment تشکیل شده‌است. این سیستم مدیریتی که هدفش شناسایی و کنترل ریسکهای بهداشت جسمانی، بهداشت روانی، ایمنی و محیط زیست است، از رشته‌های مختلفی از قبیل بهداشت حرفه ای، روانشناسی صنعتی و سازمانی، ایمنی صنعتی و محیط زیست تشکیل شده، که کارشناسان این رشته‌ها در کنار یکدیگر و تعامل باهم این سیستم مدیریتی را بر اساس اهداف کلان شرکت، کارخانه، سازمان و هر نهادی به‌طور بهبود مستمر فرآیندهای شغلی به پیش می‌برند.
مروری بر اهمیت موضوع:
بر اساس آمارهای جهانی حدود ۹۰% از فعالیت های واردات و صادرات کشورها و به طور کلی فعالیت های تخلیه و بارگیری و حجم جابجایی در فرایند تجارت جهانی به وسیله دریا و در بنادر صورت میگیرد. در جاده منتهی به بندر آنتورپ بلژیک تابلوهای بزرگی با این نوشته ها ” آیا می دانستید که این بندر برای ۲۰هزار نفر شغل ایجاد نموده ” و یا اینکه ” این بندر به میزان ۱۰درصد در GDP اقتصاد کشور نقش دارد”.
کشور پهناور ایران با دارا بودن ۳۱۸۰ کیلومتر مرز دریائی در شمال و جنوب و قرار گرفتن درکریدورشمال – جنوب و همچنین نزدیک بودن به مسیرهای اصلی تجارت جهانی بویژه مسیر شرق – غرب به خوبی امکان بهره برداری از این پتانسیل بالقوه در جهت کمک به اقتصاد مستقل از نفت را دارد. کشور ما توانایی ۴% تا ۵% ترانزیت کالای تجاری بین آسیا به اروپا را دارد که تنها ازاین راه سالیانه ۵تا ۶ میلیارد دلار ارز وارد کشور می شود. در زمینه صادرات و واردات نیز بنادر مهمترین راه حمل و نقل کالا هستند به نحوی که بالغ بر ۹۰ % کالاها از مسیر دریا به کشور وارد یا از آن به خارج صادر می شوند:
- تنوع کالاهای حمل شده و انبار شده
- لزوم ایجاد یک سیستم مدیریت کالاهای خطرناک در بنادر
- تنوع گسترده فعالیتها و دارای ریسکهای مختلف و متنوع
- تبعات و پیامدهای گسترده در صورت رخداد حوادث در بنادر
- تنوع و تعدد مشاغل و پیمانکاران در حوزه بنادر
- HSE به عنوان یک برند و شاخص توسعه یافتگی در بنادر
بر اساس گزارش سازمان بینالمللی کار (ILO) تحقیقات انجام شده حاکی از پدید آمدن ریسکهای جدید ایمنی و بهداشت کار در جهان است که ناشی از ظهور فن آوریهای نو در جهان است. مقوله فن آوریهای نو تخمین زده میشود در سال ۲۰۲۰ میلادی حدود ۲۰ درصد کلیه کالاهای تولیدی در جهان به نوعی بر اساس علم نانوتکنولوژی ساخته شود. عوامل ناشی از بیماریهای روانی اجتماعیpsychosocial illness از قبیل:
- استرسهای شغلی و دیگر ناهنجاریهای ذهنی
- مواجهه با تشعشات غیر یونیزان
- بیماریهای مربوط سالخوردگی نیروی کار که از چالشهای جدید نیروی کار در کشورهای توسعه یافته است.
- اقتصاد غیر رسمی بخش عظیمی از کارگران کشورهای در حال توسعه را شامل میگردد که متاسفانه قوانین و مقررات ایمنی و بهداشت کار در این کارگاهها اعمال نمیگردد و یا الزامی برای کنترل موثر در آنها وجود ندارد.
- کارگران مهاجر علیرغم نقش موثر در رشد اقتصادی کشورها یکی از مشکلات اساسی مواجهه با عوامل پر خطر ایمنی و بهداشتی در محیط کار میباشند.
- به کارگیری این افراد در کارهای D 3 (dirty, dangerous and demeaning) :
- مصرف عمده منابع زیستی جهان توسط غرب و کشورهای صنعتی
- نقش فزاینده و تاثیرگذار بر اکوسیستم زمین کشورهای در حال توسعه
- رشد جمعیت
- برخورداری از شتاب در رشد صنعتی و اقتصادی
- افزایش سطح استفاده از مواد
- طرح ریزی جهت کنترل منابع طبیعی کشورهای دارای منابع طبیعی بیشتر
- جنگ بر سر منابع طبیعی به دلیل کمیاب شدن آنها و به دلیل الگوی پیش رو در توسعه اقتصادی
- وجود اقتدار ملی و بین المللی برای بیشترین دارندگان منابع طبیعی در آینده
مهمترین موضوعات زیست محیطی جهانی:
- گرم شدن زمین و گازهای گلخانه ای
- آسیب به لایه ازون
- کمبود آبهای شیرین
- بیابان زایی و کمبود خاک های غنی
- آلودگی هوا
- زباله های سمی
- از بین رفتن جنگل ها و گونه های زیستی