بررسی تفاوت های نسل جدید و قدیم:
در مورد تفاوت های ارزشی نسل قدیم و نسل جدید می توان اظهار داشت که اصولا وجود تفاوت ارزشی در دو نسل قدیم و جدید به خاطر فرایند جامعه پذیری و تفاوت نسبی امری طبیعی به نظر می رسد، اما آنچه این «امر طبیعی» را به «معضل اجتماعی» بدل می کند، تبلور تفاوت ارزشی در یک بستر نامساعد و تحت عوامل مختلف است که می تواند از «تفاوت ارزشی بالقوه» به «تعارض ارزشی بالقوه» بدل گردد و به ناسازگاری بین نسلی دامن زند و همین امر منجر به بروز اختلافات دامنه داری چه در سطح خانواده (والد-فرزند) و چه در سطح جامعه (نوجوان-حاکم) میان این دو نسل می گردد.
تحلیل روان شناختی:
در این بخش با استفاده از نظریه رشد روانی ـ اجتماعی «اریک هومبورگر اریکسون» و با ارائه تحلیلی روان شناختی از نوجوانان در پی آنیم، این نکته را متذکر می شویم که نوجوانان در این سنین با توجه به تغییراتی که در ساختار روانی و جسمانی اش به وقوع می پیوندد تفاوت های معناداری با دوران کودکی خود دارد که در طول بحث بیشتر به این مهم می پردازیم.
اریکسون، مفهوم نیروهای زیستی و فطری فروید را به عنوان اساس نظریه شخصیت خود به کار برد ولی بر خلاف فروید، نظریه مرحله ای خود را فراتر از نوجوانی و تا بزرگسالی که در آن افراد بالغ می شوند گسترش داد. به همین دلیل اریکسون، نظریه خود را در مقایسه با مراحل روانی – جنسی فروید، مراحل رشد روانی – اجتماعی نامیده است.
پژوهشگران با استفاده از روش مصاحبه بالینی، نوجوانان را به چهار طبقه تقسیم می کنند که پیشرفت آنها را در تشکیل هویت پخته نشان می دهد:
- کسب هویت: افرادی که هویت کسب کرده اند، قبلاً گزینه ها را بررسی نموده و به یک رشته ارزش ها و اهدافی پایبند هستند که خودشان آنها را برگزیده اند. آنها احساس سلامت روانی می کنند، در طول زمان از احساس یکسانی برخوردارند، و می دانند راه به کجا می برند.
- وقفه: این افراد تعهدات قطعی برای خود ایجاد نکرده اند. آنها سرگرم فرآیند کاوش هستند به این صورت که اطلاعات جمع آوری می کنند و فعالیت های گوناگونی را امتحان می کنند به این امید که ارزش ها و اهدافی را برای هدایت زندگی خود بیابند.
- ضبط هویت: افرادی که هویت ضبط شده دارند، خود را به ارزش ها و اهدافی متعهد ساخته اند بدون اینکه گزینه های دیگر را بررسی کرده باشند. در عوض آنها هویت حاضر و آماده ای را می پذیرند و ضبط می کنند که یک فرد مقتدر (والدین، معلمان، حاکمان و …) آن را برای ایشان برگزیده است.
- و … .
منابع:
- بزرگیان، امین، تیر ۱۳۸۲، سرکوب نسل جدید، آفتاب، شماره ۲۷.
- برک، لوراای، روالن شناسی رشد (از نوجوانی تا پایان زندگی)، ترجمه یحیی سید محمدی، جلد ۲، نشر ارسباران، تهران، ۱۳۸۲.
- رفیعی، حسن، اریکسون فرزند خود و معمار هویت، نشر دانژه، تهران، ۱۳۸۲.
- وزرو، محسن و همکاران، جامعه و فرهنگ (مجموعه مقالات)، جلد ۳ و ۴، انتشارات آرون، تهران، ۱۳۸۰.
- و … .