تفاوت تشیع و تسنن:
تشیع و تسنن هر دو به عنوان دو جریان و خط اصیل اسلامی از صدر اسلام مطرح بوده و همه مسلمانان ـ اعم از شیعه و سنی ـ در خط واحد «صراط مستقیم » قرآن کریم و اسلام ناب محمدی (ص) به سر می برند. نه شیعیان رافضی و بدعت گذارند و مخالف رسول خدا و صحابه صالح آن حضرت و نه اهل تسنن، ناصبی و دشمن علی و آل علی و اهل بیت (ع). اختلافات رایج در بین تشیع و تسنن، اختلاف بنیادی در متن دین و احکام مشترک مسلمین نیست.
این اختلاف بین حق و باطل محض نیست که اگر اثبات شد کدام « فرقه ناجیه » است، فرقه های دیگر ضاله و باطل و همگی جهنمی باشند؛ زیرا همه اهل یک خدا و یک قبله و یک دین و آیین هستند و قرآن کریم می فرماید:
« به هرکس به شما اظهار اسلام می کند، مگویید که تو مؤمن نیستی » (نساء : ۹۴). به اجماع همه مسلمین و همه علمای اسلام ،به طور طبیعی، شیعه یا سنی بودن جرم و گناه و کفر نیست. به خصوص که دین اکثریت مسلمین، سنتی و تقلیدی است و نه مبتنی بر اجتهاد و عموماً نیت همگان پاک و صادقانه است و آن چه را که دارند، همه از خدا و رسول و میراث آن حضرت می دانند؛ و مردم مسلمان عموماً فیلسوف و فقیه هم نیستند؛ درست و غلط به روشنی برای همگان روشن نیست. هرگز ساده دلانه تصور نکنیم که آنچه ما می گوییم حق محض است و هر کس آن را نپذیرد یا مغرض است یا احمق و یا گمراه و فریب خورده و به هر حال، جزء «فرقه های ضاله» و دوزخی.
اختلافات موجود میان تشیع و تسنن، برخی ساخته فتنه گران قدرت پرست بیگانه از مصالح امت اسلامی است. برخی ساخته حکام فاسد و دنیاپرست از بنی امیه و بنی عباس و بعضی از حکام دوره های بعدی (مانند بعضی از شاهان صفوی یا خلافت عثمانی در ترکیه) است که از تشدید عداوت و اختلافات ساختگی بین مسلمین سود می بردند و برای حفظ قدرت شیطانی خود به فرقه ای روی آورده و خود را ریاکارانه مدافع حق و دین رسول خدا (ص) جلوه داده و طوایف دیگر را که دشمنان سیاسی خود می دیدند، تکفیر نمودند و خون شان را حلال شمردند تا با قلع و قمع آنان، نه به عدالت و معنویت و سنت های قرآن و رسول خدا (ص) جامه عمل بپوشانند، بلکه بر هوس ها و شهوات و قدرت خود بیفزایند.
این قبیل دشمنی های ساختگی ممکن است امروزه با گذشت زمان، سند تاریخی پیدا کند. قسمت وسیع تر این دشمنی های جدید نیز دست پخت سران نظم نوین جهانی است که در تمدن آینده بشر، هیچ موقعیتی و نقشی و سهمی برای مسلمین قائل نیستند؛ به جز این که در بازی های سیاست استراتژیک آنان، نقش دو تیغه یک قیچی را ایفا کنند که دشمنی لبه های آن، در عین تصادمی که با هم دارند، در دست دشمنی به کار گرفته می شوند که حکومتش از قبل این دشمنی ها تحکیم شده است.
اختلاف بین شیعه و سنی:
اختلافات بین شیعه و سنی واقعیت تاریخی دارد و نمی توان با پاک کردن صورت اختلاف واقعیت دو نوع نگرش و برداشت متفاوت را انکار کرد؛ اما همه این اختلافات، در حد دو نوع نگرش و برداشت متفاوت از اسلام است که به درک بهتر اسلام کمک می کند . هیچ شیعه ای اهل تسنن را کافر یا گمراه نمی داند و هیچ اهل سنتی هم شیعیان را که به همان قرآن و سنت محمدی(ص) ایمان دارند، تکفیر نمی کند؛ چرا که علی و اولاد او هر چه می گویند، از خویشتن نیست، بلکه میراث نبوی و علم لدنی وراثتی الهی است.
در واقع بیش از ۸۰ درصد اعتقادات، اخلاقیات، سنت های دینی رایج در میان مسلمین، اشتراکی و تقریباً همانند هم است و تمدن و فرهنگی که این دو جریان برای بشر به میراث گذاشته اند ،به دست هر دو ساخته شده و مختص شیعیان به تنهایی یا اهل تسنن به تنهایی نیست. اگر اختلافی هست در اصل توحید، نبوت، معاد و حقانیت آیات قرآن و تحریف ناپذیری آن نیست؛ بلکه در مسائل فرعی عملی یا اعتقادی است و در این مسائل هم برداشت های بسیاری از علمای بزرگ وجود دارد و کسانی هم که در این مسائل تخصصی ندارند، اگر صدق و اخلاص و معنویت راستینی داشته باشند، نه مستحق عذاب و ضلالت اند و نه بدعت گذار محسوب می شوند.