سوخت های فسیلی و آلودگی هوا:
سال هاست که تماشای آسمان آبی در تهران و دیگر شهرهای بزرگ ایران، کمتر اتفاق میافتد، چرا که در بسیاری از روزها آسمان کلانشهرها خاکستری و غبار آلود است و هوای آلوده نفسها را به شماره میاندازد. ساکنان این شهرها در چنین شرایطی چنان به امور روزمره خود میپردازند که گویی آلودگی هوا هم جزو لاینفک زندگیشان شده است. روزهایی هم که آسمان به سیاهی میزند و آلودگی هوا به مرحله هشدار میرسد، تنها کارهایی که انجام میشود، عدم فروش طرح ترافیک به شهروندان و تعطیلی مدارس است و چون تمهیدی برای مادرانی که فرزند کوچک دارند اندیشیده نشده است، بسیاری از آنان کودکانشان را با خود به محل کارشان میبرند تا آنان هم از هوای آلوده بینصیب نمانند.
آمار چه میگوید؟
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، آلودگی هوا مشکلی است که همه کشورها درگیر آن هستند، به طوری که ۸۹ درصد از جمعیت دنیا در مناطقی سکونت دارند که میزان غلظت آلایندهها بالاتر از استانداردهای جهانی است و سالانه ۷ میلیون نفر بر اثر آلودگی هوا در دنیا جان خود را از دست میدهند. در این گزارش همچنین آمده است که آلودگی هوا و ذرات معلق در آن، جزء عوامل سرطان زا محسوب میشوند و نیز ۸۸ درصد مرگ و میرهای ناشی از آلودگیهای محیطی در کشورهای با درآمد کم و متوسط، اتفاق میافتد.
بررسی آلودگی هوا طی سالهای ۱۳۹۳ تا۱۳۹۵ که به وسیله شرکت کنترل کیفیت هوای تهران انجام شده است، حاکی است که آلودهترین دی ماه سالهای اخیر مربوط به امسال بوده است و نیز آلودگی فصلهای پاییز و زمستان دارای یک ترکیب فنی بسیار عمیق است که نفوذ آن به ریه شهروندان، خیلی زیاد و ترکیب شیمیایی آن هم بسیار خطرناک است، به طوری که۱۵درصد جرم ذراتی که در ماههای آبان، آذر و دی تنفس میشود، کربن سیاه است واز جرم ذرات معلق در هوا نیز ۱۵ درصد آن کربن سیاه، نصف آن کربن آلی، ۱۰ درصد عناصر خاک و مقداری هم سولفات و نیترات است.
شاخصهای اصلی آلودگی هوا:
دکتر خسرو صادق نیت ـ رئیس مرکز سلامت محیط کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به گزارشگر روزنامه اطلاعات میگوید: به طور کلی آلودگی هوا به ۶ شاخص اصلی تقسیم میشود که بر اساس میزان آنها در هوا، عملیات پیشبینی و پیشگیری انجام میشود.
شاخصهای اصلی آلودگی هوا که سلامت افراد را به مخاطره میاندازند، عبارتند از:
- منواکسید کربن
- دی اکسید نیتروژن
- دی اکسید گوگرد
- اکسید ازت
- ازون
- ذرات ریز معلق ۱۰ میکرون و ۵,۲ میکرون
که اثرات مخربی روی ریهها دارد وبه همین علت به طور جداگانه مورد سنجش و ارزیابی قرار میگیرد. وی با بیان این مطلب که دلیل اصلی آلودگی هوا بخصوص در کلانشهرها سوختهای فسیلی است، میافزاید: حدود ۸۰ درصد آلودگی هوای شهر تهران ناشی از مصرف سوختهای فسیلی است که با اقدامات پیشگیرانه میتوان مصرف آن را کاهش داد.