مفهوم رسانه اجتماعی:
هنوز فیل مولوی است در همه جا: you-just-don’t-get-it . هنوز یک طیف معنایی است بین رسانه و اجتماع و اگر از سویه رسانه به آن نگاه کنید خیلی حرف‌ها می‌توان زد و اگر از سویه اجتماع به آن بنگرید؛ بازهم خیلی حرف‌های دیگر می‌توان زد. ذمن بر این باورم که هم متخصصان عرصه مطالعات رسانه‌ای و ارتباطات جمعی و هم جامعه‌شناسان و هم خیلی‌های دیگر در این معنا سازی ذیمدخل هستند و فقط باید با حوصله به حرف‌های هم گوش کنند و به دیالوگ باور داشته باشند ذالبته عده‌ای هم هستند که اصرار به تصویب یک تعریف فوری چه از خود رسانه اجتماعی دارند و چه از برند زدن بر رسانههای اجتماعی موجود.ذبرای جلو رفتن یک تعریف زیر ساختی مورد توافق این است:
رسانه اجتماعی؛ فرمت است؛ اپلیکیشن وب پایه (وب ۲) است که همه جا حاضر و همیشه در دسترس است و امکان دوسویه‌گی را برای تبادل دیتا از نوع محتوای تولید شده توسط کاربر بین افراد و جوامع از کوچک تا بزرگ فراهم می‌سازد.
دو اصطلاح همزاد رسانههای اجتماعی:
- محتوای تولید شده توسط کاربر (UGC: user-generated content)
- رسانه تولید شده توسط مصرف کننده (CGM: consumer-generated media)
تاریخ کوتاه تولد رسانههای اجتماعی:
از نظر من تاریخ رسانههای اجتماعی به سرویس‌های تلفنی وویپ (Voice over IP) مثل دایل پد و غیره؛ برمی‌گردد ولی هرچه جلوتر آمدیم امکانات بیشتر شد:
- ژئوسیتیز (Geocities) (1994): خانه در شهرهای رایگان وب | یاهو آنرا خرید و مسدوش کرد.
- وبلاگ‌ها (۱۹۹۷) امتداد آن‌ها تا میکروبلاگ توئیتر
- دانشنامه آزاد ویکی پدیا (۲۰۰۱) همکاری‌جویی دسته‌جمعی برای تولید محتوا
- مای اسپیس (Myspace) و ای او ال (AOL) و اورکات (Orkut) (2002)
- لینکداین (LinkedIn) (2003) حرفه‌ای‌تر و تجاری‌‌تر (وب‌سایت شبکه اجتماعی)
- فیسبوک (Facebook) و فلیکر (Flickr) (ژانر تصویری) (۲۰۰۴)
- دیگ (Digg) و توئیتر (Twitter) مدل‌های خبری‌تر این رسانه‌ها
- گوگل باز (Buzz) (2010) تجربه ناموفق در ارتباط با جی‌میل و بعد گوگل پلاس
- لری پیج از بنیانگذاران گوگل: فیسبوک یک باغ بسته برای گروگان گرفتن کاربران و سیاست‌های آن قاتل نوآوری است.
طبقه بندی ششگانه رسانه اجتماعی:
طبقه بندی کاپلان و هنلین یکی از طبقه‌بندی‌های رایج برای این رسانه‌هاست:
- همکاری‌جویانه (ویکی‌پدیا)
- وبلاگ‌ها و میکروبلاگ‌ها (توئیتر)
- جوامع محتوایی (یوتیوب)
- سایت‌های شبکه اجتماعی (فیسبوک)
- جهان‌های بازی‌های مجازی (وارکرفت ورلد، کلش آو کلنز)
- جهان‌های اجتماعی مجازی (سکند لایف)
کدام نظریه‌ها و مدل‌ها؟
- حضور اجتماعی (social presence)
- اشباع رسانه‌ای (media richness)
- ارائه خود (self-presentation)
- خود ـ گشودگی (self-disclosure)
- کاربری و اقناع (Uses and gratifications)
- مدل همگرایی رسانههای اجتماعی (The Social Media Integration Model)
- درک رسانه‌ها ـ مک‌لوهان (Understanding Media: The Extensions of Man)
- جریان دو مرحله‌ای اطلاعات پاول لازارسفلد (Two Step Flow Theory)
- مدل هارولد لسول (Lasswell’s model)
امکانات و تکنولوژی‌های رسانههای اجتماعی:
امکانات:
دوسویه‌گی و گستردگی دسترسی به مخاطب در سطح جهانی؛ نقطه تلاقی؛ تمرکززدایی و حذف سلسله مراتب در تولید (برخلاف رسانههای کلاسیک) قابلیت دسترسی رایگان یا کم‌هزینه به این نوع رسانه‌ها؛ عدم نیاز به مهارت‌های ویژه در استفاده از این نوع رسانه‌ها؛ سرعت و پیوستگی در ارتباط؛ امکان تغییر مطلب ولو پس از انتشار (برخلاف رسانههای کلاسیک)؛ گرفتن نظرات دیگران درباره مطالب در قالب کامنت و لایک.
تکنولوژی‌ها:
- بلاگ
- اشتراک عکس
- اشتراک موسیقی
- وی‌لاگ
- پست‌های دیواری
- پست‌های فوری
- ایمیل
- وویپ
- کرود سورسینگ و … .