ورزش و نیرو علوم پایه ششم ابتدایی:
نمونه سوال: وقتی علی در حال تماشای آبشار زیبای سمیرم بود ،با خود فکر کرد چه نیرویی سبب به وجود آمدن این پدیده ی زیبا می شود؟
- الف: نیروی رانش از طرف آب
- ب: نیروی گرانش از طرف هوا
- ج: نیروی جاذبه به سمت آبشار
- د: نیروی گرانشی زمین
تجربهٔ روزانهٔ ما نشان می دهد که برای ادامه حرکت یک جسم، فشار یا کششی لازم است. پس اگر به جسمی نیرو وارد شود شود باید همیشه به حرکت خود با سرعت ثابت ادامه دهد اما عملا چنین اتفاقی نمی افتد؟ چرا؟
اصطکاک:
وقتی سطوح روی هم می لغزند نیروی اصطکاک وارد کار می شود. وقتی به جسمی نیرویی وارد می کنید، معمولاً اصطکاک نیروی خالص و شتاب حاصل را کم می کند. اصطکاک براثر ناهمواری های موجود در سطوح تماس، به وجود می آید. اتم هادر بسیاری از نقاط تماس به هم می چسبند؛ وقتی جسمی بر جسم دیگری می لغزد، یا باید از برآمدگی ها بالا برود یا اتم ها یی از آنها کنده می شود. حتی سطوحی که بسیار هموار به نظر می آیند ناهمواری های میکروسکوپی دارند که مانع حرکت می شود و به نوع مواد و چگونگی لغزیدن آنها بر یکدیگر بستگی دارد.
جهت نیروی اصطکاک همواره بر خلاف جهت حرکت است بر جسمی که روی سطح شیبدار رو به پایین می لغزد نیروی اصطکاکی در جهت بالای این سطح وارد می شود و بر جسمی که به سمت راست می لغزد نیروی اصطکاکی به سمت چپ وارد می شود. بنابراین اگر قرار باشد جسم با سرعت ثابت حرکت کند، باید بر آن نیرویی برابر نیروی اصطکاک در جهت مخالف وارد شود تا دو نیرو یکدیگر را کاملاً خنثی کنند، در این صورت، نیروی خالص برابر صفر باعث شتاب صفر و سرعت ثابت خواهد شد.
نمونه سوال: نیروی اصطکاک در کدام مورد برای ما مفید است؟
- الف: اسکی روی یخ
- ب: هل دادن جسم سنگین
- ج: ترمز دوچرخه
- د: کشیدن جسم بر روی زمین