مقدمه اى در بیان علل ظهور شرایط تنازعى در روابط ایران و امریکا:
از زمان پیروزى انقلاب اسلامى ایران در فوریه ۱۹۷۹، جنجال هاى متنوع و پردامنه اى در روابط ایران و امریکا شکل گرفته است. این جدال ها بر رویکردهاى متفاوت و حتى متضاد رهبران و مقامات عالیه دو کشور استوار می باشد. نوع رفتار و اتهامات متقابل ایران و امریکا به گونه اى نمایان گردیده که مبتنى بر رنجش عمیق سیاسى آنان مى باشد. چنین روندى از حوادث، بر توانمندى و مؤلفه هاى امنیت ملى جمهورىاسلامى ایران تاثیرات قابل توجهى برجاى گذاشته است.
پیامد ظهور بحران در روابط خارجى کشورهاى جهان سوم:
بحران در روابط کشورها و واحدهاى سیاسى عمدتا در شرایطى شکل مىگیرد که تمام تلاش هاى دیپلماتیک و اقدامات مبتنى بر حسن نیت و اعتماد سازى به نتیجه مؤثر وسازنده اى نایل نگردیده باشند. به عبارت دیگر، در شرایط ظهور بحران، گام هایى که مبتنى بر «روش هاى صلح جویانه» است، تحت الشعاع اقدامات و «روندهاى مخاطره آمیز» قرار می گیرد. ظهور بحران، (Crisis) در روابط کشورها، بیان گر «اراده معطوف به ستیزش و منازعه Conflictual will »می باشد. در چنین شرایطى، اهداف سیاسى و مطالبات کشورها بایکدیگر سازش ندارد. هر یک از رهبران کشورها، مطلوبیت هایى را براى خود قایل مى باشد که این امر منجر به ایجاد ذهنیتى مى شود که رهبران سیاسى کشورها اقدامات خود را توجیه نموده و تلاش سایر واحدها براى نیل به هماهنگى رفتارى را انکار مى کنند.
روند تحریم هاى امریکا علیه جمهورى اسلامى ایران:
بسیارى از تحلیلگران مسایل خاورمیانه بر این اعتقادند که با ظهور انقلاب اسلامى ایران، مبانى رفتارى و فلسفى جدیدى شکل گرفت. این امر ریشه در سنت هاى جامعه ایران و اصول اسلام انقلابى دارد. شکل گیرى چنین شرایطى را باید به عنوان اولین گام در تعارضات منطقه اى و بین المللى تلقى نمود; زیرا اصول و مبانى انقلاب ایران که جلوه هاى عملى و اجرایى آن ازسال ۱۹۷۹ نمایان گردید، با فلسفه سیاسى غرب در تعارض مىباشد. این مساله منجر به «تصاعد تدریجى بحران» در روابط ایران و امریکا گردید.
ایالات متحده امریکا در واکنش به گروگانگیرى اعضاى سفارت خود در تهران و همچنین در تلاش براى آزادى گروگان ها، تحریم هاى گسترده اى را در مقابل ایران آغازنمود. اصلى ترین نمادهاى تحریم در این مقطع زمانى عبارت بودند از:
- الف: ممنوعیت واردات نفت از ایران توسط شرکتهاى امریکایى
- الف: ممنوعیت ارسال قطعات یدکى و ابزارهاى نظامى به جمهورى اسلامىایران
- الف: مسدود شدن تمامى دارایى هاى ایران در بانک هاى ایالات متحده
بعد از آزادى گروگان ها، جلوه هایى از تحریم اقتصادى و سیاسى امریکا علیه ایران تداوم یافت. در این دوران، تحریم هاى اعمال شده توسط امریکا نقش چندانى در آزادى گروگان ها ایفا نکرد. اما اقدام جانبى امریکا در جهت تشویق عراق براى حمله نظامى به ایران از جایگاه مؤثرى در اعمال فشار به ایران برخوردار بوده است.