موقعیت باغ نیاوران:
تهران در کوهپایه‌های جنوب کوههای البرز مرکزی قرار گرفته و شمالی‌ترین فرونشست ایران مرکزی به حساب می‌آید. تهران در موقعیت جغرافیایی ۳۳-۵۱ الی ۰۴-۵۱ طول شرقی و ۳۵-۳۵ عرض شمالی واقع گردیده‌است. دشت تهران دشتی است با شیب تند از شنال به جنوب که به وسیله بلندیها و فرونشست‌های شرقی- غربی به بخشهای گوناگونی از شمال به جنوب تقسیم می‌شود. مجموعه فرهنگی- تاریخی نیاوران عرصه‌ای مشجر و محصور به شکل چند وجهی غیر منتظمی به وسعت ۱۲۲۳۵۰ متر مربع یا حدودا ۲/۱۲ هکتار می‌باشد که سه کاخ (صاحبقرانیه)، (احمدشاهی) و (نیاوران) همراه با تعداد متنابهی از بناها و فضاهای خدماتی، رفاهی را در میان دارد. از حیث موقعیت مکانی و سابقه استقرار، مجموعه را باید محدوده‌ای از توابع روستای قدیمی نیاوران محسوب نمود.
روستای مذکور اگرچه همزمان با شکل‌کیری کاخ ییلاقی صاحبقرانیه در مقیاسی محدود رو به آبادانی گذاشت اما همچنان حتی در دوره حکومت پهلوی اول واجد ساختارهای روستایی بود. مجموعه کاخ باغهای نیاوران، بر فراز تپه‌ای احداث گردیده که نسبت به محدوده‌های جنوبی، شرقی و غربی خود از موقعیت ممتازی برخوردار بوده و به پیرامون خویش اشراف مناسبی دارد. اختلاف ارتفاع مرتفع‌ترین نقطه واقع در شمال، با پست‌ترین مکان مجموعه واقع در جنوب آن برابر با ۶/۳۶ متر است که بدین ترتیب شیب حداکثری معادل ۵/۱۰ درصد را نشان می‌دهد، اما برپایه محاسبات انجام شده شیب متوسط این محدوده را با توجه به اطلاعات بدست آمده معادل ۷ درصد از جانب شمال به سمت جنوب باید تلقی نمود. اختلاف ارتفاع مجموعه ورودی اصلی واقع در شمال‌غرب محوطه تا منتهی‌الیه شرقی آن معادل ۵ متر است که شیب متوسطی برابر ۵/۱ درصد از سمت غرب به سمت شرق سایت را شامل می‌گردد. هم اینک منطقه نیاوران که هنوز بخشهایی از چهره اولیه خود را حفظ نموده است.
همراه با محدوده پیرامونی و مشخصا مجموعه فرهنگی- تاریخی نیاوران، در محدوده ناحیه ۴ از منطقه ۱ شهرداری قرار دارد. در حال حاضر در شبکه دسترسی‌های شهری، محوطه یادشده در جناح غربی میدان شهید باهنر (میدان نیاوران) قرار دارد، تمامی ضلع جنوبی آن با پارک نیاوران همجوار است و خیابان پاسداران در منتهی‌الیه شمالی خود به حد ورودی جنوب غربی سایت ختم می‌گردد. ضلع شمالی باغ را ادامه خیابان شهید باهنر موسوم به خیابان کاشانک با گردشی پیرامون شمال غربی مجموعه به سمت روستاهای جمال آباد، کاشانک و دار آباد در می‌نوردد. جناح شمال شرقی مجموعه با یک دسترسی فرعی منشعب از خیابان فوق الذکر موسوم به خیابان نصیرآبادی و ضلع شرقی آن با خیابانی به نام حیدری‌راد یا خیابان مهمانسرا همجوار می‌گردد. مجموعه یادشده تنها در بخش جنوب شرقی خود در نواری محدود با صاحبقرانیه همسایه بوده و به عبارتی دیگر تنها در این محدوده با بافت مسکونی شهری بلافصل همجواری دارد.