شهرنشینی:
- شهرنشینی بیش از پنج هزار سال قدمت دارد. تا سال ۱۹۰۰ از هر هشت نفر، فقط یکی در مناطق شهری زندگی می‌کرد. اما در پایان قرن ببستم نیمی از جمعیت جهان شهرنشین بودند که دو سوم از این جمعیت در کشورهای جهان سوم زندگی می‌کنند (گیلبرت وگاگلر، ۱۳۷۵:۷).
- گسترش شهرنشینی بخصوص در دوره معاصر سبب دل مشغولی بسیاری از نخبگان و صاحبنظران گوناگون به مسائل و پیامدهای ناشی از توسعه شهر و شهرنشینی شده است: گسترش شهرنشینی به عنوان یک پدیده معمول در جوامع، موجب شده که مسئله “شهر” یکی از مسائل مهم جامعه شناسی شود (ممتاز،۱۳۷۹:۳ ).
نظام شهرنشینی و روند سریع آن در کشور های در حال توسعه سبب هجوم گسترده به شهرها و پیدایش بخش خدمات متورم، حاشیه نشینی گسترده، بیکاری پنهان، پیدایش دوگانگی شبکه های اجتماعی مهاجرین در شهرها می گردد.
شهرهای کشورهای رشد نیافته نهاد‌های دورگه‌ای هستند که در نتیجه دو واکنش پدید آمده‌اند:
- اول واکنش به تقسیم کار اجتماعی که پدیده ای بومی است
- دوم واکنش به ادغام در اقتصاد جهانی (گیلبرت و گاگلر ۱۳۷۵ : ۳۱)
تعریف مهاجرت:
مهاجرت در معنی عام کلمه یعنی ترک سرزمین اصلی و ساکن شدن در سرزمینی دیگر بطور موقت یا دائم.
تعریف دیگر مهاجرت عبارتست از تغییر محل اقامت، ضمن عبور از مرزهای سیاسی برای مدتی بیش از یک سال با توجه به این تعریف دو نوع مهاجرت تشخیص داده می شود:
- مهاجرت داخلی، یا درون مرزی
- مهاجرت خارجی یا بین المللی
فرایند مهاجرت:
امروز برخلاف تاریخ باستان مهاجرت دیگر انگیزه های زیستی و بیولوژیکی و یافتن غذا و یا سرپناه ندارد بلکه مهاجرت در جهان امروز پدیده ای اجتماعی ـ اقتصادی ـ سیاسی و فرهنگی است. دونالد ـ جی ـ بوک مهاجرت را اینگونه تعریف می کند مهاجرت عبارتست از پاسخ ارگانیسم انسانی، به نیروهای اقتصادی ـ اجتماعی و جمعیتی در محیط. « آستانه کوچ» نقطه ای است که فرد احتمالاً در آن نقطه از نظر روحی، روانی و دیگر ویژگی های فردی از موطن خویش حداقل از نظر پیوندهای فکری، معنوی فرد در آستانه مهاجرتی تغییر کرده و وی را به مهاجرت راغب می سازد.