قوانین و هنجارهای اخلاقی در ورزش:
- معلمان، مربیان، مدیران و ورزشکاران همواره با مسایل اخلاقی مواجه اند.
- مسایل اخلاقی در ورزش صرفا به فرایندهای آموزشی و اجرایی مربوط نمی شود، بلکه به عوامل مختلف اجتماعی ـ اقتصادی و فرهنگی نیز بستگی دارد.
- هر چند هیاهوی اخلاق و ورزش وجود دارد، اما در دنیای کنونی مفاهیم اخلاق، تربیت، مسولیت و … بدلیل ورزش تجاری از نقش کمتری برخوردار است.
- با وجود یک مبنای نظری و فلسفی درست (جهان بینی)، شاید بتوان در دنیای کنونی سالم، پهلوان و ورزشکار بود.
- هر موجودی صورتی دارد، صورت شخصیت ما اخلاق است.
تعریف اخلاق:
- رفتار اخلاقی را مجموعه نیات و اعمالی گویندکه نسبت به یک مبدا/هنجارها/معیار (خدا، عرف، سرمایه/سود، علم) دارای ارزش باشد.
- به تمام صفات نفسانی که منشا کارهای مطلوب/ناپسنداست اخلاق گویند.
- به نظر سقراط اخلاق به دو اصل قوانین مکتوب (دولتها) و غیرمکتوب (قوانین الهی ـ ایران مکتوب کرده) متکی است.
- اخلاق هم منشا درونی (ذاتی ـ فطری بودن ارزشهای اخلاقی، وجدان/ضمیر انسان را به خوب/بد هدایت می کند) دارد هم بیرونی(کتب الهی، علم اخلاق، قوانین اجتماعی).
- هدف اخلاق هدف نهایی دستیابی به کمال /سعادت فردی و اجتماعی که همان هدف هستی است.
- سعادت و کمال سعادت یعنی لذت، لذت بر ۲ نوع است: مادی و معنوی ادیان آسمانی به لذت معنوی و برخی مکاتب بشری به لذت مادی اصالت می دهند. کمال به معنای شکوفا/تحقق یافتن تمام استعدادهای بشر انسان عشق فطری به کمالات دارد. منشا کمالات حق است. کمال و سعادت هر ۲ ملازم یکدیگرند. وقتی به کمال رسید {قرب}، به لذت/سعادت میرسد.
ارکان عمل اخلاقی چیست؟
- مبدا: از طرف مبدا عملی پسندیده معرفی شده باشد.
- اختیار: عمل اخلاقی باید اختیاری باشد.
- عدم اکراه: اجبار
- نیت/قصد: انگیزه پاک /خالص وجود داشته باشد.
- بلوغ: افراد غیر بالغ و غیر عاقل مسولیت اخلاقی ندارند.
- علم: نسبت به باید و نباید اخلاقی آگاهی داشته باشد.
- قدرت: تکلیف اخلاقی به اندازه توانایی است.
- عدم اضطرار: افراد در حال اضطرار مسولیت اخلاقی ندارند.
- هدف: کمال و سعادت فرد و جامعه.
اخلاق، علوم و زندگی ـ اخلاق با پاره ای از دانش های موجود ارتباط نزدیک دارد:
- فقه احکام موجود در فقه برای انسان مکلف (واجب، حرام و …) ماهیت اخلاقی دارد. اجرای آن ثواب اخروی دارد.
- حقوق قواعد کلی و الزام آور اجتماعی که ازسوی نظامهای دینی و سیاسی توصیه شده برای انتظام زندگی دنیوی رعایت قوانین زندگی اجتماعی (حقوق شهروندی) که الزامی است و احکام غیرالزامی که فردی است (مانند گذشت) همگی اخلاقی و ثواب اخروی دارد.
- تربیت فضیلت های اخلاقی فرد را در تربیت یاری می دهد.
- ورزش اخلاق تنها عاملی است که می توان ورزش سالم را … .
فهرست مطالب:
- پایه های اخلاق مقدمه، تعریف، ارکان،نظریه های اخلاقی، اخلاق و علم
- اخلاق فردی و مسولیت سازمانی
- بحران اخلاقی درورزش
- قوانین و هنجارهای اخلاقی در ورزش
- رشداخلاق در ورزش
- بازنگری در اخلاق ورزشی
- بازی منصفانه: تعریف، تاریخچه؛ ضرورت، اصول، نمونه ها، قابلیت
- منابع