مقدمه:
امروزه قراردادهای بزرگ انفورماتیک روبه ازدیاد است. نظر به پیچیدگی سیستم مورد عمل دیگر این امکان برای سازندگان، متخصصان، شرکت های انفورماتیک، شرکت های مشاوره یا پدید آورندگان وجود ندارد که به تنهایی یک پروژه را اجرا نمایند. پیچیدگی پروژه ها وجود تخصص های مختلفی را ایجاب می کند که یک بنگاه به تنهایی قادر به انجام آن نیست. از این رو اشکال مختلف مشارکت بین بنگاه ها مطرح می شود که آشنایی با آنها برای کارفرما ضروری است:
در پیمانکاری جزء فقط مقاطعه کار (پیمان کار اصلی) با کارفرما طرف قرارداد است و به تنهایی در مقابل او مسئولیت دارد. در هم پیمانی تمام افراد طرف قرارداد در مقابل کارفرما مسئولند. انواع مختلف شرکت ها از جمله شرکت های سهامی با توانایی های توسعه یافته و ترکیبی ایجاد می شود. در گروه بندی منافع اقتصادی، بنگاه ها ضمن حفظ استقلالشان از یک نظام حقوقی خاص دارای تشریفات کمتر نسبت به شرکت ها در راستای منافع مشترک پیروی می کنند.
قواعد اساسی لازم الاجرا قبل از انعقاد قرارداد:
برای این که یک قرارداد منعقد شود، کافیست توافق در خصوص موضوع و قیمت وجود داشته باشد. در طول دوره پیش قراردادی یعنی دوره مباحثات و تمهیدات قرارداد انفورماتیک، مقاطعه کار باید کارفرما را از مسائل زیر آگاه نماید:
- مختصات راه حل پیشنهادی
- ویژگی های فنی
- محدوده راه حل ارائه شده
- رفع ابهام از نیازهای کارفرما در صورت ضرورت
- مشکلات (تنگناهای) استفاده از سیستم
- مقتضیات محیطی سیستم
- هر مشکلی که در مرحله راه اندازی سیستم ممکن است ایجاد شود
همچنین کارفرما باید:
- نهایت تلاش برای شناسایی مقاطعه کار را انجام دهد، ازجمله تخصص، توان مالی و غیره
- از کلیه مختصات سیستم مطلع شود تا بتواند در کمال آگاهی انتخاب نماید
- از مقاطعه کار اطلاعات تکمیلی بخواهد
- راه حل پیشنهادی مقاطعه کار را با سیستم های رقیب مقایسه کند
- اطلاعات منتشر شده در مجلات تخصصی را بخواند
- در صورت نیاز از راهنمایی های یک مشاور بهره گیرد
- از سایر خدمات طرف قرارداد کسب اطلاع کند
- تقاضا کند که طرز کار سیستم نمایش داده شود و غیره
دفترچه دستورالعمل و مختصات:
مکانیزه کردن یک شرکت یا یک بخش خدماتی تصمیم بسیار مهمی است. انتخاب فنی سیستم، هزینه ها و تبعات وسیعی در بر دارد که به دشواری قابل اندازه گیری است. اولین اقدام در این مسیر، توصیف نیازها به شکلی واقع گرایانه و دقیق است. کارفرما باید کلیه اقدامات لازم برای تحلیل این نیازها را به عمل آورد. در صورت عدم توان داخلی از خدمات مشاور بهره گیری نماید. مهمترین سند برای شکل دادن این نیازها، تهیه دفترچه دستورالعمل است. دفترچه دستورالعمل سندی است که تمایلات و خواسته های کارفرما را بیان می نماید و حداقل باید دارای نکات زیر باشد:
- نیازهای فعلی کارفرما
- اهداف مورد نظر
- ابزار فنی و انسانی موجود برای اجرای سیستم
- مهلت های پیش بینی شده برای اجرای پروژه
- تحولات آتی
دفترچه پیشنهاد سندی است که مقاطعه کار، شروط و پیشنهادات خود را بر اساس دفترچه دستورالعمل کارفرما بیان می دارد و نهایتا دفترچه مختصات سندی است شامل دفترچه دستورالعمل و دفترچه پیشنهاد که به امضا طرفین رسیده و در آینده ضمیمه قرارداد می گردد.
قوانین اساسی قراردادها:
- مسئولیت مدنی دارای جنبه عمومی است و نمی توان توسط قرارداد خلاف آن توافق کرد.
- قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نموده اند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است.
- رعایت حقوق مصرف کننده، از جمله مجازات تقلب در فروش کالا، درج شروط تحمیلی در قرارداد، قیمت و شرایط نامناسب فروش، عدم ارائه خدمات پس از فروش و غیره.
- رعایت قوانین و مقررات اداری کشور و ترجیحا خصوصی دستگاه در قرارداد با بخش دولتی.