مفاهیم اولیه تجارت:
- مشتری (Customer): فردی حقیقی یا حقوقی که کالا، خدمات یا اطلاعات را از فروشنده می‌گیرد و به ازای آن پول می‌دهد.
- مصرف‌کننده (Consumer): فردی حقیقی یا حقوقی که کالا، خدمات یا اطلاعات را از فروشنده خریداری کرده در تولید کالای دیگر استفاده می‌کند.
- فروشنده (Seller): فردی حقیقی یا حقوقی که کالا، خدمات یا اطلاعات را به خریدار ارائه کرده و به ازای آن پول دریافت می‌کند.
- واسطه (Broker): فردی حقیقی یا حقوقی که کالا، خدمات یا اطلاعات را از فروشنده خریداری کرده به خریدار می‌فروشد و به ازای آن پول دریافت می‌کند.
- معامله (Transaction): هر گونه تبادل کالا، خدمات یا اطلاعات را معامله می‌گویند.
- تجارت (Commerce یا Business): هر معامله‌ای که به پول ختم شود.
- کالا (Goods): چیزی ملموس که در معامله قابل تبادل باشد.
برخی از الزامات تجارت:
- موجود بودن کالا، خدمات یا اطلاعات برای فروش
- مکان فروش
- مکانیسم جذب مشتری
- داشتن سیستم دریافت و پرداخت وجوه
- داشتن سیستم تحویل کالا یا ارائه خدمات و اطلاعات
- داشتن سیستمی برای کالاهای مرجوعی و معیوب
- وجود روشی برای دریافت و مدیریت سفارشات
- وجود سرویس پس از فروش
تعریف تجارت الکترونیکی (Electronic Commerce):
به فرآیند خرید و فروش محصولات یا اطلاعات ازطریق شبکه کامپیوتری (اینترنت،موبایل و بی‌سیم) تجارت الکترونیکی گفته می‌شود.
هرگونه معاملات یا دادوستدی که از طریق رسانه‌های جمعی الکترونیکی همچون تلفن، موبایل، اینترنت، فاکس، تلویزیون و رادیو و … انجام پذیرد، می‌باشد.
تعریف کسب وکار الکترونیکی (Electronic Business):
تعریف عامتری و جامع‌تری از تجارت الکترونیکی است که نه تنها شامل خرید و فروش، بلکه ویژگی‌های نظیرخدمات به مشتریان و همکاری با شرکا، انجام آموزش الکترونیک و انجام داد و ستد با سازمان‌های مختلف را نیز شامل می شود. در بسیاری از موارد دو کلمه تجارت الکترونیک و کسب و کار الکترونیک به جای هم استعمال می‌شوند.
حراج‌های الکترونیکی:
حراج یک فرایند رقابتی است که در آن خریدار و فروشنده می‌توانند قیمت یک محصول و یا خدمت را تعیین کنند. قیمت ابتدایی از طرف فروشنده و سپس افزایش آن توسط مشتریان.
مزایای EC در این زمینه:
- برای فروشنده: افزایش تعداد مشتری‌ها و کاهش زمان حراج (فروش فرش های ایرانی)
- برای خریدار: افزایش تعداد مکان‌ها مراجعه برای خرید و عدم نیاز به مراجعه حضوری در حراج‌های فیزیکی
حراج‌ها را می‌توان به دو دسته اساسی زیر تقسیم کرد:
حراج‌های Forward:
فروشنده از یک کانال فروش برای فروش محصول‌ها به مشتری های متعدد استفاده می‌کند. محصول‌ها در وب سایت قرار دارند و خریداران برای تصاحب آنها بطور مرتب قیمت های بالاتری را پیشنهاد می‌کنند. در پایان محصول به بالاترین قیمت پیشنهادی فروخته می‌شود. EBAY.COM نمونه از این نوع حراج است.
حراج‌های معکوس:
در این روش یک موسسه وجود دارد که متقاضی خرید محصول یا دریافت خدمتی است. فروشنده‌ها دعوت می‌شوند تا قیمت های پیشنهادی خود را برای فروش محصول ارایه کنند. در این روش بصورت ONLINE تعداد فروشنده‌ها افزایش می‌یابد. حراج‌های الکترونیکی می‌توانند در وب سایت‌های خریداران، فروشندگان و یا وب سایت‌های واسطه انجام شوند. مثال: e-BAY.COM