کنوانسیون cmr:
سالانه چند صد میلیارد دلار کالا در جهان مبادله‌می‌شود تا نیازمندیهای گوناگون ساکنان نقاطمختلف جهان تامین شود. رشد چشمگیر حجم‌مبادلات تجاری در قرن اخیر، هر چند متاثر ازافزایش مازاد تولید در برخی کشورها و نیزگسترش فعالیتهای بازاریابی بین‌المللی است، امادر عین حال نمی‌توان سهم عمده سیستم حمل ونقل جهان را در زمینه‌سازی برای افزایش حجم‌مبادلات تجاری نادیده گرفت . بخش حمل و نقل پدیده‌ای است پویا، فراگیرو پیچیده که رشته‌های مختلف آن ریشه‌های‌حیات اقتصادی بشر را تغذیه می‌کند و به آن روح و دوام می‌بخشد.
لئون سه ۱ اقتصاددان معروف اظهار می‌دارد “حمل و نقل شالوده تمام فعالیتهای‌انسانی است”. ارمغان این بخش برای نوع بشردستیابی به زندگی بهتر و شایسته‌تر در سایه‌امنیت، رشد و بالندگی بیشتر در سایه روابطانسانی آسانتر و شرایط کار و تجارت باصرفه‌تراست. درجه ارتقا و اعتلای جوامع امروزی بامعیارهای ارقام توسعه بخش حمل و نقل و میزان‌بهره‌وری افراد جامعه از امکانات و تسهیلات این‌بخش سنجیده می‌شود و در صدر مقایسه‌ای‌اعتبارات جذب شده در این بخش از اقلام‌مشخصه تعالی فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی‌ملتها به شمار می‌آید. حمل و نقل کارامد و موفق زمینه‌ساز اقتصادسالم است.
حمل و نقل از امور زیربنایی و یکی ازاجزای مهم چرخه تولید ـ مصرف است. هر چندفعالیتهای حمل و نقل (عملیات تغییر مکان‌کالاها) خود بخشی از فرایند تولید است درطبقه‌بندی بخشهای اقتصادی از بخشهای خدماتی‌محسوب می‌شود. بعضی محققان رشد بخش‌حمل و نقل را منوط به رشد تولید و برخی دیگررشد تولید را منوط به رشد بخش حمل و نقل‌می‌دانند. در هر حال با گسترش جوامع بشری وپیچیده شدن روابط اجتماعی و اقتصادی، تعیین‌این که تولید مقدم است یا حمل و نقل کار مشکلی‌است.
سازمانها و ارگانهای مرتبط با حمل و نقل بین المللی در داخل و خارج کشور و کنوانسیونها و قوانین مربوطه:
بطور کلی حمل و نقل در سراسر جهان دارای دو بخش داخلی و بین المللی می باشد که این امر به چهار حالت زیر و یا مجموعه ای از آنها انجام می شود و هر کدام از این بخشها زیر نظر سازمانی مجزا و با قوانین مربوط به آن انجام می پذیرد که متولی آن در ایران وزارت راه و ترابری می باشد:
- حمل و نقل جاده ای ( زیر نظر سازمان حمل و نقل و پایانه های کشور )
- حمل و نقل هوایی ( زیر نظر سازمان هواپیمایی کشوری )
- حمل و نقل ریلی ( زیر نظر راه آهن جمهوری اسلامی ایران )
- حمل و نقل دریایی ( زیر نظر سازمان بنادر و کشتیرانی )
در حمل و نقل بین المللی با توجه به شرایط خاص خودش به غیر از سازمانهایی که ارتباط مستقیم کاری باآن دارند با سازمانها و ارگانهای دیگری در داخل و خارج از کشور ارتباط کاری دارند که تعداد مهمی از آنها قید می گردد.
سازمانها و ارگانهای مرتبط با حمل و نقل بین المللی در داخل کشور:
- ۱-۱ اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جمهوری اسلامی ایران .
- ۲-۱ گمرک جمهوری اسلامی ایران .
- ۳-۱ کانون جهانگردی و اتومبیلرانی جمهوری اسلامی ایران .
- ۴-۱ نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران .
- ۵-۱ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران .
- ۶-۱ وزارت امور خارجه .
- ۷-۱ انجمنهای مختلف صنفی .
- ۸-۱ کلیه سفارتخانه های دنیا .
- ۹-۱ شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران .
- ۱۰-۱ شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران .
- ۱۱-۱ شورای عالی هماهنگی ترابری .
- ۱۲-۱ شورای ساماندهی مبادی ورودی و خروجی مجاز زمینی کشور .
- ۱۳-۱ کمیته ساماندهی، هماهنگی و توسعه ترانزیت .
سازمانها و ارگانهای مرتبط به حمل و نقل بین المللی در خارج از کشور (جاده ای ـ هوایی ـ دریایی ـ ریلی):
سازمانها و ارگانهای مرتبط با حمل و نقل بین المللی در خارج ازکشور بالغ بر ۵۰ سازمان می باشد که بطور نمونه تعدادی از مهمترین آنها به شرح ذیل اعلام می گردد:
- ۱-۲ اتاق بازرگانی بین المللی ( ICC )
- ۲-۲ سازمان تجارت جهانی ( ( GATT
- ۳-۲ سازمان هواشناسی جهانی ( WMO )
- ۴-۲ سازمان جهانگردی جهانی ( WTO )
- ۵-۲ سازمان همکاری های اقتصادی ( ECO )
- ۶-۲ فدراسیون بین المللی شرکتهای حمل و نقل بین المللی فورواردر ( FIATA )
- ۷-۲ اتحادیه بین المللی حمل و نقل جاده ای ( IRU )
- ۸-۲ فدراسیون بین المللی اتومبیل ( IAF )
- ۹-۲ فدراسیون بین المللی راهها ( IRF )
- ۱۰-۲ اتحادیه بین المللی کنگره های راه آهن ( IRCA )
- ۱۱-۲ سازمان بین الدول برای حمل و نقل بین المللی راه آهن ( OTIF )
- ۱۲-۲ کمیته بین المللی حمل و نقل راه آهن ( IRTC )
- ۱۳-۲ اتحادیه بین المللی راه آهن ها ( UIC )
- ۱۴-۲ سازمان همکاریهای راه آهن ها ( OSSHD )
- ۱۵-۲ سازمان بین المللی دریانوردی ( IMO )
- ۱۶-۲ اتحادیه بین المللی بنادر و لنگرگاهها ( IAPH )
- ۱۷-۲ اتحادیه کشتیرانی کشورهای اسلامی ( ISA )
- ۱۸-۲ کشتیرانی اکو
- ۱۹-۲ کمیته آ سه ان
- ۲۰-۲ فدراسیون بین المللی کشتیرانی ( ISF )
- ۲۱-۲ سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری ( ICAO )
- ۲۲-۲ انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی ( IAIA )
- ۲۳-۲ شرکت هواپیمایی اکو