تعریف تحریم و تحریم اقتصادی:
- تحریم: حرام‌کردن, حرام‌گردانیدن‌چیزی‌یاکاری، منع کردن
- تحریم، عبارت است از تدابیری قهرآمیز که توسط کشور یا گروهی از کشورها علیه کشوری که به قوانین بین المللی تجاوز نموده و یا از معیارهای اخلاقی مقبول، تخطی کرده باشد، اعمال میشود.
- تحریم اقتصادی اقدام برنامه ریزی شده یک یا چند دولت از طریق محدود کردن مناسبات اقتصادی برای اعمال فشار بر کشور هدف با مقاصد مختلف سیاسی است.
انواع تحریم اقتصادی:
تحریم های اقتصادی از جهت هدف:
تحریم اقتصادی را در سه زمینه اعمال می کنند:
- مهار رژیم
- تغییر رفتار رژیم
- تغییر رژیم
تحریم تجاری، مالی و اطلاعاتی بسته به منشا تحریم:
- تحریم های یک جانبه
- تحریم چند جانبه
- تحریم توسط شورای امنیت سازمان ملل
گذر به تحریم های اقتصادی برای هدف های استراتژیک معمولا چهار مرحله ای است:
- تشویق کشور هدف به طور خصوصی و از راه مذاکره دو جانبه
- درخواست علنی از کشور هدف و اعلام عمومی آن
- مشورت با متحدین برای اقدام های بعدی و اقدام نظام در صورت نیاز
- آغاز تحریم از سطح غیراقتصادی
تحریم غیراقتصادی :
- لغو ملاقات های چند جانبه
- خودداری از اعطای ویزا
- جلوگیری از عضویت کشور هدف در سازمان های بین المللی
- مخالفت با میزبانی کشور هدف برای میزبانی اجلاس های بین المللی
تأثیر و کارایی تحریم‌ها به عوامل زیر بستگی دارد:
- اثر یا هزینه تحریم بر کشور هدف
- مؤثر بودن تحریم در رسیدن به اهداف مورد نظر
- مطلوبیت تحریم در نیل به اهداف مورد نظر
- مطلوبیت نسبی تحریم در مقایسه با سایر ابزار‌های موجود
دلایل نا کارآمدی تحریم‌ها:
- سرعت و مدت زمان تحریم
- میزان حمایت از تحریم
- ساختار سیاسی تحریم شونده
- تعیین هدف
- ظرفیت‌ها و قابلیت‌های کشور تحریم شده