فصل ۳ ـ مفاهیم نوآوری فناوری ـ مقدمه:
یکی از ویژگی های فناوری ، تغییر آن است. فناوری هرگز ساکن نمی ماندو هیچ گاه به نقطه تعادل نخواهد رسید و این به دو علت است. نخست آن که علم بشری هیچ گاه کامل نیست و روز به روز کاملتر خواهد شد. لذا فناوری یا تکنولوژی هرگز آنقدر کامل نمی شود که نتوان آن را بهبود داد و دانش جدید موجب تغییر و اصلاح فناوری های قدیمی خواهد شد . دوم آن که فناوری به عنوان ابزاری در راستای توسعه اقتصادی محسوب می شود. بشر همواره به دنبال روش های جدید به منظور افزایش بهره وری نیروی کار و سرمایه گذاری بوده تا بتواند ثروت بیشتری را تولید کرده و رشد اقتصادی را تسریع نماید.
بنابراین ارتقای کارایی فناوری، موجبات افزایش مزیت رقابتی و موفقیت اقتصادی کشورها و سازمان ها را به دنبال خواهد داشت. به عنوان مثال کاربرد های مبتنی بر فناوری اطلاعات که امروزه در بازارهای دنیا عرضه می شود، نتایج نوآوری در فناوری های قبلی است. در فصل های قبل پیرامون مفاهیم فناوری و نوآوری مطالبی ارائه گردید . در این فصل به بررسی نوآوری فناوری و مفاهیم مرتبط با آن پرداخته می شود.
نوآوری فناوری چیست؟
تغییرات در فناوری می تواند محصول نوآوری فناوری باشد که منجر به ارائه یک فناوری جدید یا بهبود یافته خواهد شد. فناوری در دو جهت تغییر می کند: یکی ارائه عملکردی بهتر و دوم ارضای خواسته ها و نیازمندی های بالقوه و روبه افزایش انسان. عملکرد بهتر فناوری، به معنی سرعت بالاتر، ظرفیت بیشتر، بهبود در اثر بخشی هزینه ها کارایی بالاتر، قابلیت اعتماد فزاینده، کاهش تلاش های نیروی انسانی ، راحتی بیشتر در استفاده و نیز درجه اتوماسیون بالاتر می باشد. به عنوان مثال اتومبیل ها سریع تر، راحت تر و ایمن تر شده و نیاز کمتری به تعمیر پیدا می کند .
کشتی ها بزرگتر شده و نیاز به خدمه کمتری دارند. کامپیوتر ها می توانند عملیات بیشتری را در واحد زمان انجام داده و اطلاعات بیشتری را ذخیره کنند. تجهیزات مخابراتی قادرند اطلاعات بیشتری را از یک خط ارتباطی در واحد زمان عبور دهند. تجهیزات حرارت مرکزی، بدون نیاز به تلاش انسانی راحتی بیشتری از لحاظ گرما در مقایسه با تجهیزات سنتی ارائه می دهند. از سوی دیگر فناوری به دنبال تامین خواسته ها و نیازمندی های انسان است.
به عنوان مثال ماشین لباسشویی یا یک ماشین حساب جیبی کارهایی را انجام می دهند که قبلاً بدون کمک فناوری برای انسان دست نیافتنی بود. به طور مشابه تلفن، تلویزیون، کامپیوتر و یا بسیاری از تجهیزات دیگر موجب توسعه دامنه توانایی های انسان گشته است. بنابراین نوآوری در فناوری یا نوآوری تکنولوژی موجب ایجاد یک فناوری جدید یا بخبود یافته خواهد شد که محصولات آن در بازار عرضه خواهد شد . شناخت فرایند تحقق نوآوری در فناوری از اهمیت زیادی برخودار است .
فرآیند نوآوری فناوری:
فرایند نوآوری فناوری مجموعه پیچیده ای از فعالیت هاست که ایده و دانش را به واقعیت فیزیکی و کاربردهای عملی تبدیل می نماید . این فرایند دانش را به محصولات و خدمات مناسب و دارای اثرات اجتماعی – اقتصادی تبدیل می کند. از سوی دیگر این فارنید از طریق یکپارچه سازی اختراعات و فناوری های موجود به دنبال عرضه نوآوری ها در بازار می باشد . مطابق شکل ۱، هشت مرحله در فرایند نوآوری فناوری وجود دارد که عبارتند از [۸۳ و ۹۲] :
تحقیقات پایه:
هدف از تحقیقات پایه یا تحقیقات زیربنایی پیش بردن مرزهای دانش بشری است که در دانشگاهها و مراکز تحقیق وتوسعه انجام می پذیرد . به عبارت دیگر در این نوع از تحقیقات به دنبال درک یا دانشی عمیق تر درباره موضوع مورد نظر هستیم معمولاً نتایج تحقیقات در طولانی مدت حاصل خواهد شد و ممکن است فاقد کاربرد ویژه ای باشد.