دریاچه ارومیه در شمال غربی ایران و در میان دو استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی قرار گرفته است. بزرگترین دریاچه درون سرزمینی ایران و دومین دریاچه شور دنیاست. این دریاچه از روخانه های:
- زرینه رود
- گدار
- سیمینه رود باراندوز
- شهرچای
- نازلو
- زولا
تغذیه می شود. دریاچه ارومیه در گذشته چی چست و کبودان نام داشت. دریاچه ارومیه یکی از دریاچه های فوق اشباع از نمک دنیا است و به عنوان بیستمین دریاچه بزرگ جهان با مساحتی حدود ۴۸۳ هزار هکتار یکی از مهمترین و با ارزش ترین اکوسیستم های آبی و بزرگترین دریاچه داخلی ایران به شمار می آید که به دلیل سه دهه توسعه ناپایدار و بی رویه در منطقه که بارگذاری های غیر قابل تحملی را برای این حوضه ایجاد کرده است، هم اکنون با بحران زیست محیطی مواجه شده است از سال آبی ۷۵-۷۴ تاکنون رقوم ارتفاع سطح تراز آب دریاچه سیر نزولی پیدا کرده و در طول سالهای اخیر آب دریاچه بالاتر از شش متر کاهش داشته است که نیاز به یک عزم ملی و منطقه ای برای نجات این اکوسیستم با ارزش و بحران زده است. حوضه آبریز دریاچه ارومیه ۵۱۸۷۶ کیلومتر مربع استکه پیرامون ۳% مساحت کل کشور را در بر می گیرد.
پارک ملی دریاچه ارومیه ـ پس از مرداب انزلی از جالبترین و نغزترین زیستگاه های طبیعی جانوران در ایران بشمار میرود. در این دریاچه در حال حاضر:
- ۲۷ گونه پستاندار
- ۲۱۲ گونه پرنده
- ۴۱ گونه خزنده
- ۷ گونه دوزیست
- ۲۶ گونه ماهی حیات وحش
آن را تشکیل داده است. دریاچه ارومیه دارای ۱۰۲ جزیره است که همه آنها از سوی سازمان یونسکو به عنوان اندوخته طبیعی جهان به ثبت رسیده است، جزیره اشک زیستگاه پرندگان زیبای کوچک از جمله مرغ آتش و تنجه و نیز گوزن زرد است. گل کرانه دریاچه ارومیه خاصیت درمانی دارد. برای گشت و گذار در دریاچه و جزایر آن از دو کشتی نوح و سهند می توان بهره گرفت. آرتیما ها یکی از غنی ترین منابع در جهان محسوب می شوند و این موجودات سخت پوش از منابع اصلی پروتئین در صنایع غذایی دریایی نظیر پرورش میگو و ماهی به شمار می رود. میزان شوری آب دریاچه ارومیه آن قدر زیاد است که جلبک های عامل کشنده قرمز نمی توانند در این محیط زیست کنند. از اوایل مرداد ۱۳۸۹ آب دریاچه ارومیه به رنگ سرخ متمایل شد. حسن عباس نژاد مدیر کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی در گفتگو با مهر گفت: نمک موجود در آب این دریاچه در حالت فوق اشباع ۳۴۰ گرم در لیتر بوده که در شرایط عادی میزان شوری آن ۱۸۰ تا ۲۲۰ گرم در هر لیتر می باشد.