ایمنی سلولی:

واکنش ایمنی سلولی (cell – mediated) یک پاسخ ایمنی است که شامل آنتی‌بادی نیست بلکه حاصل فعال شدن فاگوسیتها، لنفوسیت‌های تی سیتوتوکسیک مختص آنتی‌ژن و ترشح انواع پاسخ‌های سایتوکاینی علیه یک آنتی‌ژن و سلولهای کشنده طبیعی می‌شود. مکانیسم ایمنی سلولی به مبارزه با سلول‌های آلوده به ویروس و باکتری و سلول‌های سرطانی می‌پردازد. در این روش، لنفوسیت‌های T نقش اصلی را دارند.

این سلول‌ها پس از اتصال با آنتی‌ژنی خاص، تکثیر پیدا کرده و انواعی از سلول‌های T را به وجود می‌آورند:

• سلول‌های T کشنده (یا سیتوتوکسیک): این سلول‌ها توانایی شناسایی و حملهٔ مستقیم را به سلول آلوده یا سرطانی دارند. آن‌ها با ترشح پروتئینی به نام پرفورین، منافذی را در این سلول‌ها ایجاد می‌کنند که به مرگ آن‌ها می‌انجامد.
• سلول‌های T کمک‌کننده: فراوان‌ترین نوع لنفوسیت‌های T می‌باشد که به اعمال دستگاه ایمنی کمک می‌کند. این سلول‌ها، هدف ویروس HIV هستند.
• سلول‌های T تضعیف‌کننده: این سلول‌ها اعمال سلول‌های T کشنده و کمک‌کننده را کنترل می‌کنند و به پاسخ ایمنی خاتمه می‌دهند و از پاسخ‌های بیش از حد شدید جلوگیری می‌کنند.
• سلول‌های T خاطره: این سلول‌ها در حالت آماده‌باش در بدن می‌مانند؛ و طریقهٔ مبارزه با ویروس را به نسل‌های بعدی انتقال می‌دهند.

سیستم ایمنی اختصاصی:

• هومورال: مسئول مقابله با میکروبهای خارج سلولی و سمومی است که آنتی بادیها به آنها دسترسی دارند.
• سلولی: ایمنی با واسطه سلولی مکانیزم دفاعی علیه میکروبهای داخل سلولی است.
• ایمنی سلولی در دفاع ضد توموری، رد پیوند و خود ایمنی نیز نقش دارد.

ویژگیهای شناخت آنتی ژن توسط سلول T :

• اکثر سلولهای T تنها قادر به شناخت آنتی ژنهای پپتیدی هستند.
• آنتی ژن بایستی توسط یک سلول،به سلول T معرفی شود.
• سلولهای T آنتی ژنهای پپتیدی را به همراه MHC خود فرد تشخیص می دهند.
• سلولهای CD4+ helper T پپتیدهای متصل به MHC-II را شناسایی می کنند.
• سلولهای cytotoxic T CD8+ پپتیدهای متصل به MHC-I را شناسایی می کنند.

مراحل پاسخ ایمنی سلولی:

• تبدیل سلول T بکر به سلول اجرایی
• مهاجرت سلول T به محل آنتی ژن
• کمک به حذف آنتی ژن
• ترشح سایتوکاین
• کشتن مستقیم سلولهای آلوده

پاسخ ایمنی اختصاصی در چه مکانهایی آغاز می شود؟

• اعضا لنفاوی ثانویه
• غدد لنفاوی
• طحال
• بافت لنفاوی مخاطی