معماری حمام ها (معماری، مشخصات و تصاویر آنها):
هر محله یا گذر شهر قدیم،در کنار دیگر بناهای عمومی،حتما حمام یا حمام هایی برای استفاده مردم داشته است و این حمام ها را معمولا افراد خیر می ساختند و وقف عموم می کردند.اهمیت حمام های عمومی در شهر ها ناشی از لزوم رعایت نظافت در نظر مردم و در شرع اسلام بوده است.
حمام ها در گذشته فقط محل استحمام نبوده،بلکه:
- مکانی برای گذراندن اوقات فراغت
- گفتگو و تبادل نظر
- رفع خستگی و حتی عبادت
- گرد آمدن دوستان و حل و فصل مسائل زندگی
- در حمام نه فقط تن ها،که جان ها تازه می شد
حمام گنجعلی خان،موزه مردم شناسی:
- گنجعلی خان از سرداران سلحشور دربار صفویه بود که به سال ۱۰۰۵ هـ .ق به فرمان شاه عباس صفوی حاکم کرمان گردید.
- حمام گنجعلی خان یکی از مهمترین بناهای مجموعه، حمامی است که در ضلع جنوب میدان و در میانه بازار بزرگ کرمان واقع است.
- معمار: استاد محمد سلطانی یزدی
- طول حمام ۶۵ متر ـ عرض ۲۰ متر ـ مساحت ۱۲۸۰ متر مربع
- کاربندی ها، کاشی کاری ها و آهک بری ها
تاریخچه حمام:
شاید کمتر کسی بداند که ایرانیها بیشتر از ۳ هزار سال پیش شهرهایشان حمام عمومی داشتهاند و احتمالا اولین حمام تاریخ را جمشید پادشاه پیشدادی ساخته است ناخودآگاه یک مسیر منطقی را طی کنی؛ بعد از سر در حمام، یک راهرو افراد را به فضای سربینه میبرد که از نظر دما خیلی نزدیک به فضای بیرون بود. بعد یک راهرو قرار داشت که هوایش کمی گرمتر از سربینه بود و در آخر گرمخانه بود که از تمام فضاهای دیگر گرمتر بود.
شست و شوی بدن و حمام کردن برای ایرانیها علاوه بر پاکیزه کردن تن و دفع چرک، یک آیین مذهبی هم بوده. در تمام ادیان پیش از اسلام ـ از مهرپرستان گرفته تا زرتشتیها ـ غسل کردن یکی از شرطهای شرکت در مراسم بوده، این است که نه تنها در یک جایی مثل کاخ شاهی تخت جمشید نشانههایی از حمام پیدا میکنند بلکه باستانشناسها، بعد از کلی جستوجو به این نتیجه رسیدند که ساخت حمامهای عمومی از عهد هخامنشی در همه شهرهای ایران رایج بوده.
کلیات ارائه:
- مقدمه
- اصول فنی حمام ها
- حمام گنجعلی خان کرمان
- معماری حمام ها
- حمام پهنه سمنان
- حمام شیخ بهایی