مقدمه:
یکی از تلاشهای عمده بشر تامین آب و ذخیره سازی آن در بخشی از مناطقی است که به هر دلیلی تمامی یا بخشی از سال فاقد آب است.کوه های بلند آهکی (به خصوص کارستی) واقع در مناطقی با تابستانهای گرم خشک و زمستانهای پر برف در اواخر فصل بهار تا اواسط تابستان علوفه نسبتاً زیادی را در اختیار دامداران می گذارند. در صورتی که در همین فصول در این مناطق آب مورد نیاز برای انسان و دام در اختیار نیست.
روشهای مختلفی جهت ذخیره سازی برف و یخ جهت تامین آب برای هنگام کم آبی ابداع شده اند. شهرهای بزرگ واقع در پایکوه ها و دشتهای با تابستانهای گرم نیاز به برف و یخ داشته اند. یکی از راههای تهیه و نگهداری یخ تکنیک یخچالها بوده است. یکی از شیوه ها ، جمع آوری و انباشت برف در کوهها( درز و شکافها ، شیله ها و آبکندها)و پوشاندن و نگهداری آن برای تابستان بوده است. برفندیل و برفچال اساساًهمین پدیده است.
تاریخچه:
احتمالاً در بیش از دو قرن در ارتفاعات روستای آب اسک واقع در قسمت بالایی دره هراز جمع آوری برف در برفچال برای فروش آن در تابستان متداول بوده است.
برفندیل ها از سده های قبل و تا حدود ۵ دهه گذشته مورد استفاده ایلات کرمانج شمال خراسان قرار می گرفته اند و درموارد معدودی در حال حاضرنیز مورد بهره برداری قرار می گیرند. کارکرد این پدیده یکسره دگرگون شده و در حال حاضر تنها کاربرد برفچال ذخیره سازی برف جهت تامین آب دام در تابستان است.
برف اندیل (معادل برفچال):
- تعریف: یعنی پوشاندن روی برف با خار و خاشاک و علف و گون و حتی نایلون برای جلوگیری از ذوب سریع آن بر اثر تابش آفتاب.
- برفندیل یک پدیده زیبای طبیعی است که انباشت برف در برخی از آن ها تا چند متر می رسد. برفندیل (Barfandil) به یخچال طبیعی کوچک و به عبارتی محل انباشت برف در مناطق کوهستانی اطلاق می شود.