تعاریف مختلف و متفاوتی برای مدیریت، ارائه شدهاست که برخی از آنها، عبارتند از:
- مدیریت، هماهنگ کردن منابع انسانی و مادی برای نیل به اهداف است.
- مدیریت، انجام دادن کارها، به وسیله و از طریق دیگران است.
اگر مدیریت، به درختی تشبیه شود که شاخههای گوناگونی، مانند مدیریت صنعتی، مدیریت مالی و چون اینها، دارد، یکی از شاخههای جدید این درخت، مدیریت شهری است. روشن است که مشخصات و ساختار نهادهای قانونی اداره کننده شهر، از کشوری به کشور دیگر، تفاوت دارد و هر جامعهای، با توجه به ساختار اقتصادی، اجتماعی و سیاسی خود، تعریف یا تلقی ویژه ای از مدیریت شهری دارد. معیارهای شناسایی شهر، از گونههای غیر خود، به طور معمول، میزان جمعیت، شغل غالب مردم ساکن، وجود شهرداری و مواردی اینگونه بودهاست. امروزه، شهرها، از دو جنبه، اهمیت یافته اند: یکی، بعنوان مرکز تجمع گروه عظیمی از مردم و دیگری بعنوان عمده ترین بازیگر نقش اقتصادی، در کل اقتصاد ملی. از اینرو، باید به مسائل و مشکلات آنها، توجه بیشتر و دقیق تر کرد. زیرا، در حالتی که برنامه ریزی دقیق و درست، سبب رشد اقتصادی، تثبیت سیاسی و افزایش مشارکت شهروندان در امور شهرها میگردد، شکست در حل مشکلات و مسائل شهری، سبب رکود اقتصادی، نارضایتیهای اجتماعی و سیاسی، فقر، بیکاری و تخریب محیط زیست خواهد شد.
ترکیب مدیریت و شهر، مفهوم ساماندهی به امور مربوط به برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل، در محدوده شهر را تداعی مینماید. مفهومی که در کشورهای مختلف به دلیل ساختارهای سیاسی و رویکردهای اقتصادی، نهادهای متفاوتی را با الگوهای متفاوتی در خود درگیر دارد. استرن steren، در سال ۱۹۹۳ میلادی، طی مقالهای در نشریه شهرها Cities بیان میکند که اصول کلی برای فهم مدیریت شهری وجود ندارد و مفهوم اصلی این واژه بسیار گیج کنندهاست. مدیریت شهری با توجه به سلیقهها، ادارک افراد و همچنین اقتضای سیاسی ـ اجتماعی زمانهای مختلف معانی متفاوت داشتهاست. چنانچه ما در زمان کنونی نیز این اختلاف معانی ومفهوم را کاملاً شاهد هستیم. از نظر بانک جهانی مدیریت شهری یک فعالیت شبه تجاری برای دولت هاست. به عبارت دیگرمدیریت شهری یعنی اداره امور شهری و کارایی بیشتر برای استفاده از وامهای بانک جهانی میباشد. بعضی اوقات مدیریت شهری بعنوان ابزاری برای اجرای سیاستگذاریهای شهری در نظر گرفته میشود که به مفهوم علم اداره جامعه میباشد.
- جامعه ای متکی بر اصول اخلاقی و ارزشهای دینی، ملی، انقلابی، مردم سالاری دینی همراه با پاسداری از آزادی های مشروع و حقوق انسانی
- جامعه ای فعال، موثر، مسئولیت پذیر، دین باور، رضایتمند و علاقمند به نظام اسلامی و شکوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن
- کشوری دست یافته به جایگاه اول اقتصادی، علمی وفناوری در مقیاس منطقه ای، توسعه یافته همراه با کاهش نرخ بیکاری و ارتقاء سطح و کیفیت زندگی مردم.
- جامعه ای متعادل از هر نظر، برخوردار از سلامت و بهره مند از عدالت اجتماعی ، نظام تامین اجتماعی پویا و کارآمد ، فرصت های برابر، رفع فقر، فساد و تبعیض و استواری نهاد خانواده
- جامعه ای سالم و بهره مند از محیط زیست مطلوب
- ایرانی امن، مستقل، مقتدر، همراه با تقویت سامان دفاعی مبتنی بر بازدارندگی مثبت و پیوستگی مردم و حکومت
- جامعه ای برخوردار از روابط گسترش یابنده در تعامل با جهان مبتنی بر منافع ملی و اصول حکمت ، عزت و مصلحت
در ایران سازمانهای متعددی با مقوله مدیریت شهری مرتبط می باشند اما مهمترین آنها که بیشترین سهم را در مدیریت شهری دارا می باشند، وزارت کشور، سازمان مدیریت و برنامه ریزی و وزارت مسکن و شهرسازی است. وزارت کشور:
هدف اصلی وزارت کشور، که متولی اصلی مدیریت شهری در ایران است، حفظ امنیت و آسایش عمومی و تعمیم دموکراسی و هماهنگ ساختن فعالیتهای سازمانهای دولتی، ملی و محلی در سراسر کشور می باشد. در این خصوص، وظایف کلی وزارت کشور در ارتباط با شهرداری ها عبارتند از :
- راهنمایی و نظارت بر شهرداری ها در انجام وظایف محوله و مراقبت در تأمین مایحتاج عمومی.
- نظارت بر اجرای کلیه قوانین، آئین نامه ها و مقررات مربوط به شهرداری ها.
- نظارت بر حسن اجرای قانون نوسازی و عمران شهری.
- تأمین نیازمندیهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی منطقه ای و محلی و تشخیص اولویت آنها در محدوده برنامه ریزی کشور و اعمال نظارت قانونی بر امور کلیه شوراها از جمله شورای شهر.