تاثیر سیاستهای اقتصادی دولت پس از انقلاب بر خانواده:
نهاد خانواده به عنوان کوچکترین واحد اجتماعی با تمام اجزاء نظام جامعه، از جمله اقتصاد رابطه متقابل دارد، بدین معنا که هرگونه عملکرد مثبت و منفی خانواده بر اقتصاد تأثیر گذار میباشد و از سوی دیگر هر اختلال و آسیبی در سیستم اقتصادی جامعه ناشی از اتخاذ سیاست ها و رویه های نامناسب اقتصادی، می تواند بطور مستقیم و غیر مستقیم کارویژه های خانواده را مختل نماید و برکنشها و حتی باورداشت های اعضای خانواده آثار سوئی بر جای گذارد. از جمله مهمترین اهداف و آرمانهای نظام جمهوری اسلامی ایران، کاهش فقر و تعدیل نابرابری درآمد و به طور کلی بسط و تحقق عدالت اجتماعی بوده و دولت و متولیان امر همواره در صدد برآمده اند تا با تدوین مجموعه ای از سیاست های اقتصادی و بهره گیری از مکانیسم های اقتصادی این اهداف و آرمان ها را به فعلیت درآورند.
در راستای تحقق چنین اهدافی، بعد از گذشت یک دهه از پیروزی انقلاب اسلامی (البته یک دهه حرکت بدون برنامه) اولین برنامه توسعه اقتصادی ـ اجتماعی کشور در سال ۱۳۶۷ برای مدت پنج سال تدوین و به عنوان استراتژی توسعه کشور در طی دوره پنجساله ۷۲- ۱۳۶۸ در دستور کار دولت وقت قرار گرفت. اکنون بعد از گذشت بیش از دو دهه از انقلاب اسلامی، اقتصاد کشور دو برنامهی توسعه ملی و نیز سری طرحهای اقتصادی چون طرح ساماندهی اقتصادی دولت اخیر را پشت سر گذاشته و در مراحل اولیه اجرای برنامه سوم توسعه قرار دارد.
نهاد خانواده و مکانیسم های تاثیر گذار بر اقتصاد:
از رویکرد اقتصادی، نهادها قواعد بازی در جامعهاند؛ به عبارتی سنجیده تر قیودی هستند که از جانب نوع بشر وضع شده اند تا روابط متقابل انسانها را با یکدیگر شکل دهند. در نتیجه نهادها سبب ساختارمند شدن انگیزه های نهفته در مبادلات بشری میشوند، خواه این مبادلات سیاسی و یا اقتصادی باشند.از این رو نهادها کنش های افراد را پیش بینی پذیر نموده و با در اختیار نهادن ساختارهایی برای زندگی در جامعه، عدم اطمینان را کاهش داده و امنیت فعالیتهای اقتصادی را افزایش میدهند.
نهاد خانواده و هزینه های مبادله:
بدون تردید یکی از موانع توسعه اقتصادی در ایران وجود هزینههای بسیار هنگفت مبادله در شکل گیری فعالیتهای اقتصادی است. هزینههای مبادله، هزینههایی هستند که در روابط تولیدی وارد نمی شوند، اما بر اقتصاد تحمیل میشوند. به عبارت دیگر هزینه های مبادله، هزینههای کسب اطلاعات برای حصول اطمینان در مبادله هستند؛ برای مثال، اطمینان از اینکه آیا اتومبیلی که خریداری می کنیم ویژگیهای مورد نظر ما را (به لحاظ رنگ، شکل، سرعت، مصرف بنزین، عمر مفید و . . . .) دارد؟ آیا ارزش آنچه دریافت کرده ایم با ارزش پول پرداختی برابر است؟
نهاد خانواده و سواری مجانی:
سواری مجانی یکی از پدیده هایی است که می تواند در تصمیم گیری های کنش های جمعی که منافع حاصل از آنها غیر قابل تقسیم اند، اتفاق بیفتد. در واقع سواری مجانی به مفهوم بهره برداری های انفرادی در کنش های جمعی است که منافع مشترکی را ایجاد می کند، ولی هزینه های آن غیر قابل تقسیم است؛ یعنی برخی افراد از هزینه سایر افراد جامعه منتفع شده و مزیتی را کسب خواهند کرد که بابت آن پرداختی نداشته اند. شیوع این پدیده در مورد کالاها و خدمات عمومی خیلی فراگیر است.