حقوق زندانیان:
انسان ها همیشه به دنبال به کیفر رساندن و مجازات متخلفین و متجاوزین از حدود خود بوده اند. جوامع اولیه شدیدترین و غیر انسانی ترین مجازاتها را در مورد مجرمین اعمال می کردند. این کار باعث کاهش جرم نشد از این رو جوامع به فکر کیفر حبس افتادند. به تدریج تاثیرها و مضرات کیفر زندان نیز آشکار شد. اما چون در حال حاضر مجازات حبس مهمترین ابزار دفتع جوامع در مبارزه با بزهکاری به حساب می آید.
بررسی بهترین روش های اصلاحی در زندان های بسیار مورد توجه است. افرادی که وارد زندان می شوند یا برای اولین بار زندانی شده اند یا دارای سابقه محکومیت و جرم می باشد. به هر صورت هر دو دسته حقوق و آئینی در موردشان اعمال می شود. که به بررسی این حقوق و آئین نامه ها در کشورهای ایران، فرانسه و انگلستان به صورت مقایسه مقرراتی صورت می گیرد.
گرفتن آزادی و تاثیر زندان بر زندانی ـ مهمترین مصداق های سلب آزادی که در قوانین کشورهای مختلف پیش بینی شده عبارتند از:
- دستگیری
- حبس
- جلب
- توقیف یا بازداشت
- نگهداری در بیمارستان
- تیمارستان و مراکز بازپروری و کانون اصلاح و تربیت
- احقاء
- ربودن
- بردگی
- اسارت
- تبعید
- منع اقامت در نقطه یا نقاط معین
- اجبار به اقامت در نقطه یا نقاط معین
کیفر حبس به عنوان مهمترین عامل در برابر تبهکاران در قوانین کیفری جهان به شمار می آید.
حبس در لغت به معنی:
- بازداشتن
- زندانی کردن
- بند کردن
- قید کردن
- بستن
- توقیف
- بند
حبس در اصطلاح کیفری بازداشت افراد مجرم پس از اثبات محکومیت است.
تاثیر حبس در کاهش جرم:
بطور کلی جوامع هدف از اجرای حبس را برای محکومین اصلاح و تربیت می دانند. به نظر اندیشمندان زندان در حال حاضر مطلوبترین نوع مجازات است. کنگره جهانی سازمان ملل در رابطه با جلوگیری از ارتکاب جرم و رفتار با زندانیان در هشتمین قعطنامه خود توصیه کرده که دول عضو به بررسی قوانین مصوب خود به منظور رفع هر چه بیشتر موانع استفاده از مجازات زندان بپردازند و مشارکت گسترده ای داشته باشند تا بتوان در صورت امکان و بدون موجه شدن با خطر پیش بینی شده در آینده اقدامات دیگری را جانشین کیفر زندان نمود.