مبانی و اصول استانداردها و الگوهای مصرف:

تعریف اصلاح الگوی مصرف: نهادینه کردن الگوهای صحیح استفاده از منابع کشور. فرایند اصلاح الگوی مصرف، سبب ارتقای شاخص های بهره وری و اثربخشی در جنبه های مختلف فردی و اجتماعی،کاهش هزینه ها و بسط وگسترش عدالت می گردد. سطوح فرایند اصلاح الگوی مصرف از لحاظ اجرایی:

1. تولیدمحصولات و خدمات
2. توزیع
3. مصرف

استقرار نظام های استانداردها و الگوی مصرف در هر سه وجه مربوطه مستلزم فرهنگ سازی پایداراست که خود نیازمند ارائه راهکارهایی است تا همه افراد جامعه نگرش ها و رفتارهای مربوطه را اصلاح نمایند و به تدریج این اصلاح نهادینه شده و به یک رفتار پایدار و نهایتا به یک فرهنگ در تمامی عرصه های مصرف تبدیل شود. برای نهادینه سازی و ایجاد بسترهای فرهنگی لازم به منظور استقرار مطلوب الگوی مصرف اولین قدم ارائه آموزش های مناسب و اثربخش است.

بدیهی است که آموزشهای مناسب به تدریج موجب ایجاد شناخت و تغییر نگرش در افرادشده و همگام با تغییرنگرش تک تک افراد جامعه می توان امیدوار بود که نگرش جامعه اصلاح شده و تغییررفتار مناسب صورت گیرد. اهمیت این مسئله از زمانی آشکار می شود که بدانیم علی رغم تاکید آموزه های دینی مبنی بر پرهیز از اسراف و تبذیرمتاسفانه نشانه های فاحشی از زیاده روی در مصرف منابع در ابعادی زندگی فردی، خانوادگی و سازمانی دیده می شود. ازجمله می توان به ضایعات نان و اتلاف منابع در حوزه مصرف انرژی دربخش خانگی و صنعتی نام برد که بسیار بالاتر از سطح استانداردهای جهانی است.

بدیهی است تا زمانی که منابع ارزشمند و کمیاب ،با ارزانترین قیمت و به وفور در اختیار قرار می گیرد،نمی توان انتظار تحقق شعارهای صرفه جویی را داشت.لازم است تا در کنار ارائه آموزشهای لازم و فرهنگ سازی نسبت به منطقی کردن قیمت حامل های انر‍ژی اقدام نمود.از آنجایی که سازمان های دولتی از جمله بزرگترین مصرف کنندگان منابع انرژی و امکانات می باشند هرگونه اقدام در راستای استقرار نظام اصلاح الگوی مصرف بدون در نظر گرفتن این سازمانها مفید نخواهد بود. اهمیت و ضرورت توجه به استانداردها و الگوهای مصرف:

•  استاندارد (standard): سندی مدون از ضوابط و شاخص هایی است که به عنوان پایه و اساس معیارها (عموما با ماهیتی کمی و فنی) با آزمایش ها و مطالعات گذشته ،مورد توافق و اجماع متخصصین مربوطه قرارگرفته و به عنوان یک نمونه یا مدل پذیرفته شده و مورد استفاده قرار می گیرد.
• الگو (pattern): موضوعی است قابل برگشت و تکراری، متشکل از حوادث گوناگون (عموما با ماهیت کیفی و رفتاری) شامل عناصر تشکیل دهنده آن پدیده که می تواندبه صورت قابل پیش بینی و قابل تکرار درآید.
• مصرف (consumption): در لغت به معنی زمان و منابع را خرج نمودن است و در اصطلاح اقتصادی و مدیریتی شامل تخصیص بودجه و هزینه کردن امکانات و درآمدهای عمومی از سوی دولت نیز می شود.
• اسراف: در لغت به معنی تجاوز و زیاده روی در مصرف است، بنابراین هرگونه عمل انسان که خارج از حدود باشد،اسراف محسوب می شود.
• تبذیر: استفاده از منابع مالی در مواردی که سزاور نیست، چه کم باشد چه زیاد.
• سازمان (organization): گروهی از افراد که برای نیل به هدفی مشترک از طریق تقسیم کار و وظایف و از مجرای سلسله مراتب اختیار و مسئولیت اعم از خصوصی و دولتی در کنار هم همکاری و ارتباط دارند.
• خط مشی (policy): خواسته ها و جهت گیری های کلی یک سازمان که بطور رسمی توسط مدیریت ارشد سازمان اعلام می گردد.