خانه های تاریخی تبریز:
قدمت اکثر خانه‌های تاریخی تبریز به دوران پس از قاجار می‌رسد. تبریز دومین شهر پررونق کشور از لحاظ خانه های تاریخی است. تمام بناهای تاریخی و دیدنی موجود در شهر تبریز در آخرین شب سال ۱۱۹۳ هجری و در آغاز دوره قاجاریه، بر اثر وقوع زمین لرزه ای هولناک تخریب شدند و شهر تبریز به ویرانه‌ای از خرابه ها تبدیل گشت. البته برخی از بناهای محکم و استوار، همچون ارک علیشاه، بازار تبریز، مسجد استادشاگرد، مسجد جامع و مسجد کبود با وجود آسیب‌های فراوانی که دیدند، باقی ماندند. پس از وقوع زمین‌لرزه سال ۱۱۹۳ هجری و در آغازین سال های دوره قاجار، ساخت و ساز در شهر تبریز رونق گرفت و مردم بر روی خرابه های تبریز ویران شده، شهری نو با خانه هایی زیبا و جالب بنا کردند. امروزه نیز این خانه های قدیمی که قدمتشان به دوره قاجار می‌رسد.
در نقاط مرکزی شهر تبریز به چشم می‌خورند. ولی در طی ده ها سال، آسیب هایی به آن ها وارد شده‌است که نیازمند ترمیم و بهسازی هستند. خوشبختانه در سال‌های اخیر، روند ترمیم خانه های تاریخی شهر تبریز از سر گرفته شده است. برای نمونه، خانه مشروطه به موزه مشروطه، خانه شربت اوغلی به فرهنگسرای تبریز و خانه قدکی به دانشکده معماری تبدیل شده است. در حال حاضر نیز، بسیاری از این خانه ها در حال احیا و ترمیم هستند و پس از ترمیم به موزه یا سایر مراکز فرهنگی تبدیل خواهند شد. امروزه در سطح شهر تبریز، بیش از ۶۰۰ باب خانه تاریخی شناسایی شده است و تخمین زده می‌شود که این تعداد در سال های آینده با کاوش هایی که در حال انجام است، به بیش از ۸۰۰ باب نیز برسد.
برخی از مشهورترین خانه‌های تاریخی تبریز:
- خانه اردوبادی موزه اسناد آذربایجان
- خانه امیر نظام گروسی
- خانه بهنام دانشکده معماری
- خانه پروین اعتصامی
- خانه تاجر باشی
- خانه حاج محمد آقاحبشی
- خانه حیدرزاده
- خانه ختایی (خانه هنرمندان تبریز)
- خانه ستارخان
- خانه سرخه ای
- خانه سلطان القرائی
- خانه سلماسی موزه سنجش
- خانه شربت زاده موزه سفال
- خانه فرزام
- خانه قدکی دانشکده معماری
- خانه کلانتر
- خانه گنجه‌ای زاده دانشکده معماری
- خانه مستشارالدوله
- خانه میرزاحسین واعظ
- خانه میرزامحمدحسین مجتهد
- خانه میرزامهدی خان فراش باشی
- خانه حاج رضا صادری (خانه معبودی)
- خانه حاج ارفع الملک جلیلی