فرهنگسرا:
فرهنگسرا ساختمانی است که در آن یک یا چند نهاد فرهنگی فعالیت دارند فرهنگسراها معمولاً شرایطی برای آموزش امور گوناگون فرهنگی و اجتماعی و همچنین آموزش پیشه ها و هنرهای گوناگون مانند نگارگری، کوزهگری، دوزندگی و جزاینها فراهم میگردد. برخی از فرهنگسراها کتابخانه و انتشارات ویژه خود را نیز دارا هستند. در ایران تا امروز بیشتر فرهنگسراها در شهر تهران و چند شهر دیگر مانند اصفهان برپا شدهاند و معمولاً کوشیده شده برای هر منطقه شهرداری یک فرهنگسرای بزرگ ترتیب داده شود.
برخی از فرهنگسراها بجز پوشش دادن منطقه خود به فعالیتهای فرامنطقهای نیز میپردازند. بسیاری از فرهنگسراها ویژهکار تخصصی اند یعنی فعالیت خود را گرد یک گروه یا یک محور کاری کرده متمرکز میسازند فرهنگسراها بر پایه شیوه فعالیت به یکی از محورهای سه گانه شخصیت (کیستی)، محتوا (درونمایه) و نهاد میپردازند فرهنگسراهای شخصیت محور، عبارتاند از فرهنگسراهای کودک، نوجوان، جوان، دانشجو، دختران، بانو، و سالمند.
فرهنگسراهای محتوا محور، عبارتاند از:
- اندیشه
- قرآن
- ولاء
- انقلاب
- پایداری
- هنر
- ملل
- قانون
- تیرهها (اقوام)
- ورزش
- ماه بهمن
- کار
- دانشها
- تندرستی
- طبیعت
- فناوری اطلاعات
فرهنگسراهای نهاد محور، عبارتاند از خانواده، مدرسه، و شهر. فرهنگسرای هنر اسلامی فضایی است به منظور تعامل و گسترش فرهنگ و هنر و مکانی برای به نمایش گذاشتن آثار هنری با رویکردی خاص برای گسترش و انتقال آن ایدئولوژی به دیگران. این فضا در بعد عملکرد زمینه پژوهش،شناخت اصول و مبانی مطرح در هنر اسلامی را ایجاد می کند.فضا در دوبعد شکل و معنا با تکیه بر دو اصل بازشناختن مفهوم هنر و اسلام وکشف اشتراکات، به سوی وحدت با عملکرد جهت گیری می کند. چنانچه با بهره جستن از عناصر تاکید کننده به هنر اسلامی سعی در خلق این فضایی با نگرش تاکید بر هنر اسلامی باشدنقش عمده در خلق این فضا بر عهده عناصر نور، آب، آسمان می باشد.
عناصری که علاوه بر جایگاه ویژه در اسلام، امکان حس فضای دینی را در مجموعه تشدید نموده و در نقطه عطف آن فضای روحانی و قدسی را می سازد. آنچه مقیاس موضوع را معین می سازد وجود عناصر و شعاع عملکرد فضا در قالب کشوری، شهری، منطقه ایی می باشد فرهنگسرا هنر اسلامی به دلیل توجه به رویکرد اسلامی بودن در فرهنگ وهنر و نیز با توجه به قرارگیری این مرکز در شهر مقدس مشهد،امکان فعالیت در عرصه کشوری را می یابد .مهمترین مساله در تعیین نوع فعالیت این مرکز موقعیت مکانی آن می باشد و به دلیل حضور این مجموعه در مرکز مذهبی کشور فعالیت و عملکرد آن در برخورد و پاسخ گویی به زائران داخلی و خارجی و مجاورین تعریف می شود.