عملکرد نامطلوب طرح های عمرانی:
طرح های عمرانی در حکم نبض اقتصاد جامعه هستند. به اعتبار این طرحها، سرمایهگذاریهای دولتی محقق و بههمراه سرمایهگذاریهای بخش خصوصی رشد اقتصادی را موجب میشوند. فعالیتهای مربوط به طرحهای عمرانی کشور،عمدتا پس از شکلگیری برنامههای توسعه اقتصادی ـ اجتماعی دنبال و از محل درآمدهای عمومی مربوط به بودجه دولتتأمین شده است. از این رو، موفقیت طرحهای مزبور به معیار برجستهای در سنجش و قضاوت در عملکرد دولتها تبدیلمیشود و بازتابی از کارایی و اثربخشی شیوههای مدیریت در کشور به شمار میرود. اکثر طرح (پروژه) های ۲۰ عمرانی در حال حاضر با مشکل طولانی شدن مدت اجرا و چند برابر شدن هزینه اتمام مواجههستند.
طرحهای عمرانی و فرایند تصویب و اجرای آنها در ایران:
پروژههای عمرانی در ایران طبق تعریف عبارتاند از مجموعه پروژههایی که بر مبنایمطالعات جامع توسعه کلان در برنامههای توسعهاجتماعی و اقتصادی کشور منظور و برنامهاجرایی و بودجه آن در بودجههای سالانه کشورتعیین و تأمین اعتبار میشوند و با تخصیصاعتبار و نظارت سازمان مدیریت و برنامهریزی بهمرحله اجرا در میآیند. همپای شکلگیری نظام برنامهریزی کشور،فعالیتهای مربوط به طرحهای عمرانی در قالباجرای برنامههای توسعه اقتصادی ـ اجتماعی ودر چارچوب تخصیص اعتبارات عمرانیسازماندهی شده است. حجم قابل توجهی ازمنابع مالی این پروژهها که کارفرمای آنها دولتاست صرف تهیه و ساخت کالا و تجهیزات وعملیات ساختمانی و نصب میشود.
مسایل و مشکلات طرح های عمرانی:
مسایل و مشکلات مربوط به طرحهای عمرانی زمانی برجسته میشود که بدانیم اعتبارات آنها از منابع مالی دولت و از فروش نفت تأمین میشود و از این رو، تحت تاثیر نوسانات ناشی از درآمد نفت خام صادراتی قرار میگیرد. به این معنا کهوقتی درآمد نفت خوب است، پروژههای زیادیتهیه و اجرا میشود. پس از گذشت مثلا یکسالناگهان بخش نفت دچار مشکل میشود و درآمدارزی کاهش مییابد. در نتیجه به ناچار سرعتپیشرفت بسیاری از این پروژهها کند میشود و توجیه اقتصادی و اجرایی آنها از بین میرود. پیامد این امر بیثباتی و رکود است و بر اثر آنجامعه به شدت زیان میبیند.
جمعبندی و نتیجهگیری:
سه بعد زمان، هزینه و کیفیت مؤلفههای اساسیتضمین موفقیت انجام یک پروژه هستند. بهعبارت دیگر، موفقیت در پروژه به معنای انجام آندر زمان معین با هزینه پیشبینی شده و کیفیتمقرر است که باید منطبق با رعایت ملاحظاتزیستمحیطی به انجام برسد اگر کیفیت به مفهوم تطابق با نیازمندیها تعریف شود، طرحهای عمرانی باید از چنانکیفیتی برخوردار باشند که نیازمندیهای تعیین شدهدر تعریف طرح را برآورده سازند که قطعا ناظر برتأمین اهداف مورد نظر آحاد جامعه است.