جنگ روانی (psychological warfar):
- «جنگ روانی یعنی استفاده از هر نوع وسیله برای تأثیرگذاری بر روحیه و رفتار یک گروه با هدف نظامی مشخص».
- «از مجموعه اقدامات یک کشور برای اثرگذاری و نفوذ بر عقاید و رفتار دولتها و ملتها برای به دست آوردن نتایج مطلوب» (سیاسی، اقتصادی و نظامی).
- «دستکاری عقاید از راه به کارگیری یک یا چند رسانه ارتباطی و به بیان دیگر، ناتوان کردن دشمن برای کنش و واکنش».
عملیات روانی:
رسانههای جمعی شامل رادیو، تلویزیون، اینترنت، ماهواره و مطبوعات هستند که کارکرد عملیاتی دارند و در پایان، صحنهگردانان این جنگ رسانهها هستند (هوشمندترین، آگاهترین و تواناترین افراد در ردههای گوناگون رسانه شاغل هستند).
هدف جنگ (عملیات) روانی:
هدف از عملیات روانی، تحت تأثیر قرار دادن و تحمیل اراده خود بر شخص یا گروه دیگر است. این گروه الزاماً یکی از سه دسته زیر را شامل میشود: طرفداران، مخالفان و افراد بی طرف. (هدف اصلی عملیات روانی تقویت طرفداران، جذب افراد بی تفاوت و بی طرف و نیز تعدیل یا تشکیک در مواضع مخالفان است، به گونهای که بی اعتمادی به رهبران کشور یا جناح مقابل افزایش یافته و امید در جامعه کمرنگ شود. )
تعریف آییننامه رزمی ارتش آمریکا از جنگ روانی مارس ۱۹۵۵ :
«استفاده دقیق و طراحی شده از تبلیغات و دیگر اعمالی که منظور اصلی آن تأثیرگذاری بر عقاید، احساسات، تمایلات و رفتار دشمن، گروه بی طرف و یا گروه دوست است، به گونهای که پشتیبانی برای برآوردن مقاصد و اهداف ملی باشد، آن هم با ابرازهایی غیر از ابزار نظامی، سیاسی و اقتصادی». بر این اساس، تبلیغات جزو اصلی و انکار ناپذیر جنگ روانی است، اما نه همه آن.
«جوزف نای» از پیشکسوتان جنگ نرم ۱۹۸۹ :
«هدف جنگ روانی، تأثیرگذاری و انجام دادن رفتارهایی است که ما دلمان میخواهد طرف مقابل انجام دهد، بدون اینکه هیچ اجبار یا فشاری در کار باشد». به این ترتیب، برای نخستین بار قدرت نرم به جای جنگ نرم توسط جوزف نای مطرح شد و هم اکنون از مهمترین استراتژیهای کشورهای قدرتمند جهان به شمار میرود.