بیماریهای مزمن انسدادی ریه گروهی از بیماریها هستند که در آن جریان هوا محدود شده و غالبا غیر قابل برگشت هستند، غالبا برونشیت مزمن و آمفیزم در این زیر گروه قرار می گیرند. چهارمین علت مرگ و میر و دوازدهمین علت ناتوانی است. در همه گروههای سنی و در هر دو جنس دیده می شود نسبت آن در خانمها به آقایان ۱ به ۴ است. یک واکنش التهابی در پاسخ به استنشاق ذرات و گازها منجر به محدودیت جریان هوا می شود. این فرآیند التهابی باعث درگیری راههای هوایی و پارانشیم ریه شده که منجر به هایپرتروفی غدد موکوزال و تخریب دیواره آلوئولی و از دست دادن خاصیت الاستیکی می شود. التهاب فرآیندی وابسته به عدم تعادل پروتئیناز و آنتی پروتئیناز در ریه است که باعث محدود شدن جریان هوا می شود.
بیماری مزمن انسدادی ریه (Chronic obstructive pulmonary disease یا COPD) که همچنین به نامهای دیگری همچون بیماری مزمن انسدادی شُش (chronic obstructive lung disease یا COLD) و بیماری مزمن انسدادی مسیر هوایی (chronic obstructive airway disease یا COAD) معروف است، نوعی بیماری انسدادی ریوی است که با محدود بودن علامت مسیر هوایی به صورت مزمن شناسایی میشود. این بیماری به مرور زمان بدتر میشود. اصلیترین نشانههای این بیماری شامل مواردی همچون تنگی نفس، سرفه و ایجاد خلط سینه است. بیشتر افرادی که برونشیت مزمن دارند، به COPD مبتلا میشوند.
معمولترین عامل ایجاد COPD استعمال دخانیات است، البته عوامل دیگری همچون آلودگی هوا و وراثت نیز نقش کمتری در ایجاد آن دارند. در کشورهای در حال توسعه، یکی از منابع اصلی آلودگی هوا، آتشهای خوراکپزی و بخاریهایی است که تهویهٔ مناسبی ندارند. در صورتی که افراد به صورت مداوم در معرض این عوامل تحریککننده باشند، ریههای آنها دچار التهاب و واکنش همراه با آماس میشود که ناشی از تنگ شدن مسیرهای هوایی کوچک و بافت ریوی موسوم به آمفیزم است. تشخیص این بیماری بر اساس تنگی نفس صورت میگیرد که میزان آن با آزمایشهای عملکرد ریه اندازهگیری میشود. بر خلاف بیماری آسم، تنگی نفس در این بیماری با استفاده از دارو کاهش نمییابد.
با کم کردن میزان قرار گرفتن در معرض عوامل شناخته شده این بیماری میتوان از آن جلوگیری کرد. این امر با تلاشهایی برای کاهش سیگار کشیدن و افزایش کیفیت هوای محیطهای داخلی و خارجی نیز همراه است. درمانهای بیماری COPD شامل این موارد میشود: ترک سیگار، واکسیناسیون، توانبخشی و مواد استنشاقی گشادکننده برونش و کورتیکواستروئیدها. درمان طولانیمدت با اکسیژن یا پیوند ریه میتواند برای برخی افراد مناسب باشد. برای آنهایی که بدتر شدن و حاد شدن را به صورت دورهای دارند، ممکن است به استفاده از داروهای متعدد و بستری شدن در بیمارستان نیاز باشد. در جهان، این بیماری حدود ۳۲۹ میلیون نفر، تقریباً پنج درصد از جمعیت دنیا را مبتلا ساختهاست. در سال ۲۰۱۲، این بیماری سومین عامل اصلی در مرگ افراد بوده که بیش از ۳ میلیون نفر را به کام مرگ فرستادهاست. این میزان مرگ به دلیل افزایش نرخ سیگارکشیدن و بالارفتن میانگین سنی جمعیت در بسیاری از کشورها افزایش مییابد.