معرفی و بررسی کتاب سرگذشت تلماک:

در این مقاله، نخست درباره ی موضوع کتاب و نویسنده و مترجم آن به اجمال سخن می رود؛ آنگاه به ریشه ی باستانی آن اشاره و قهرمانان آن معرفی می شود. پس از آن، درباره سبک و روش ترجمه، اشتباه های قلمی، املایی و دستوری کتاب بحث و ادامه، ساختار ادبی و محتوای اندیشه ای و آموزشی کتاب بررسی می شود. این کتاب، گردآوری شده ی درس هایی است که نویسنده آن ها را برای «دوک بورگونی» تقریر کرده است. فنلون، مفاهیم سرود های اودیسه را برگرفته و با اندیشه ی خردمندانه ی خود آنها را پرورانده و از آنها داستان های گیرا و پندآموز پرداخته و درپوشش این قصه های شیرین، اندیشه ها و باورداشت های خود را درباره ی حکومت وقت فرانسه و سایر حکومت های همگونه ی آن، به شاگرد خود آموخته است.

وی با برشمردن ویژگی ها و باورداشت های یک فرمانروای فرزانه، خردمند و دادگر، به شاگرد خود یاد داده که: «وجود پادشاه برای رعایاست، نه رعایا برای پادشاه»؛ و مهر و محبت سلطان به مردم، آنان را بهتر و بیشتر پایبند فرمانبرداری می کند، تا ستم بیدادگری و خشونت و خودخواهی. فنلون از راه تمثیل یاد می دهد که فرمانروا چگونه باید روابط سیاسی، نظامی، اقتصادی و اجتماعی خود را با دیگر ملت ها برقرار کند، چگونه کشاورزی و صنعت را رونق دهد و چگونه از بازرگانی و داد و ستد کاذب جلوگیری کند و تجمّل گرایی و زر و زینت پرستی را کاهش دهد. دادگری، فرزانگی و نیرومندی پادشاه، به تنهایی بسنده نیست؛ باید دست نشاندگان و صاحب منصبان وی نیز درستکار و کاردان باشند. قسمتی از این پندها و اندرزها و رهنمودهای کشورداری و فرمانروایی، گفتار مستقیم مِنتُر به تلماک است. در مصر، تلماک، پندها را از زبان کشیش معبد آپولون و خود سلطان مصر می شنود.

در کشتی ناربال حال و روز پیگمالیون را از زبان ناربال (ناخدای کشتی) می شنود که فرمانروایی بد و بی تدبیر و آزمند بوده است. بعدها، وقتی تلماک سوار کشتی آدوام می شود، آدوام سرانجام کار پیگمالیون را برای وی باز می گوید. فرازهایی از فرزانگی و حکمت را در کِرِت از هازاییل -دانشمند اندیشمند شامی ـ درس می گیرد. در کرت، از سرنوشت ایدومنه ـ سلطان کرت ـ هم آگاه می شود. در جزیره ی کالیپسو، منتر رو در رو او را اندرز می دهد و راه می نماید. در سالانت، پندها و رهنمودهای منتر خطاب به ایدومنه است و درسی غیرمستقیم برای تلماک. در جنگ ماندوریَن ها، تلماک از منتر و ایدومنه فرا می گیرد که چگونه از رویداد جنگ جلوگیری کند. در جنگ دیونیَن ها، جنبه های مثبت و منفی کارهای خود را می آزماید و همه ی سرگذشت فیلُکتِت را گوش فرا می دهد. سرگذشتی که پر از تجربه است و عبرت و فراز و نشیب.